بررسی ارتباط عناصر آب و هوایی با بیماری ناخنک چشم (مطالعه ی مقایسه ای شهرهای مشهد و زاهدان)

ناخنک یکی از بیماری های شایع چشمی است که از عناصر اقلیمی تاثیر می پذیرد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی میزان تاثیر عناصر آب و هوایی بر بیماری ناخنک چشم در شهرهای مشهد و زاهدان در نیمه ی شرقی ایران است.
از آمار مراجعین به کلینیک های چشم پزشکی الزهرا (س) زاهدان با تعداد 130464 بیمار و تعداد 28776 بیمار مبتلا به ناخنک چشم و خاتم الانبیا (ص) مشهد با تعداد 974542 بیمار و تعداد 20222 بیمار مبتلا به ناخنک چشم از طریق نمونه گیری مبتنی بر هدف در بازه ی زمانی (1390-1385) استفاده شد. با توجه به هدف مطالعه، بیماران به طور تصادفی از تمام شغل ها انتخاب شدند. داده های مربوط به عناصر اقلیمی شامل ساعات آفتابی، روزهای گرد و غباری، سرعت باد، تابش کل، حداکثر و حداقل دما و رطوبت برای دو ایستگاه هواشناسی زاهدان و مشهد از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید. جهت بررسی و مقایسه ی ارتباطات از مدل همبستگی، برای تاخیرهای زمانی از توابع خودهمبستگی، بررسی تفاوت های فصلی شیوع بیماری ناخنک از آزمون ANOVA و برای مقایسه ی شیوع بیماری در بین مراجعین چشمی در دو شهر از آزمون Student-t استفاده شد.
در شهر زاهدان روزهای گرد و غباری، ساعات آفتابی، سرعت باد، شاخص ماورای بنفش و تابش به ترتیب بیشترین تاثیر را بر بیماری ناخنک نشان می دهند. در شهر مشهد سرعت باد، روزهای گرد و غباری و شاخص ماورای بنفش در اولویت تاثیرگذاری قرار دارند. مدل ANOVA تفاوت معنی داری از حیث شیوع بیماری در فصول مختلف نشان نمی دهد. همچنین نتایج آزمون Student-t نشان داد که شیوع بیماری در بین مراجعین بیماران چشمی در شهر زاهدان بیشتر از مشهد می باشد. اعمال تاخیرهای زمانی نیز حاکی از وجود یک تاخیر زمانی فصلی در تاثیرپذیری بیماری ناخنک از عناصر آب و هوایی است.
به طور کلی می توان نتیجه گرفت که بروز بیماری ناخنک در زاهدان بیشتر از مشهد می باشد و عناصر آب و هوایی در زاهدان نقش پر رنگ تری در بروز و تشدید این بیماری دارند.