تاثیر آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی-رفتاری بر خستگی مزمن و سبک های مقابله در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس

بیماری مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) یکی از انواع بیماری های میلین زدای سیستم عصبی مرکزی است که مبتلایان با خستگی و مشکلات ارتباطی مواجه می شوند. مطالعه حاضر با هدف تاثیر آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی-رفتاری بر خستگی مزمن و سبک های مقابله در بیماران مبتلا به ام اس انجام شد.
این مطالعه از نوع کارآزمایی مداخله ای شاهددار بر روی 36 بیمار مبتلا به ام اس انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه بیماران مبتلا به ام اس، عضو انجمن ام اس شهر اهواز بود که پس از پاسخ گویی به مقیاس خستگی Krupp، 36 نفر از بیمارانی که نمره آنها بالاتر از نمره برش (بالاتر از 36) بود، انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه 18 نفری شاهد و مورد تقسیم شدند. سپس هر دو گروه پیش از جلسات مداخله ای به مقیاس سبک های مقابل ه Andler و Parker پاسخ دادند. پایایی پرسشنامه با استفاده از Cronbach Alpha 87/0 به دست آمد. آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی- رفتاری، طی ده جلسه به گروه مورد مداخله ارائه شد و گروه شاهد هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS ویرایش 16 و تحلیل کوواریانس در سطح معنی داری 05/0 > p تجزیه و تحلیل شدند.
میانگین نمرات خستگی مزمن، سبک های مقابله مسئله مدار، هیجان مدار و روی آوردن به اجتماع در دو گروه قبل از مداخله تفاوتی نداشت. میانگین نمره خستگی مزمن در گروه تجربی قبل از مداخله 19/8 ± 75/46 بود که پس از پایان جلسات آموزشی به 55/9 ± 75/31 کاهش یافت (001/0 p<). میانگین نمره سبک های مقابله مسئله مدار و روی آوردن به اجتماع بعد از مداخله به ترتیب به 19/6 ± 25/67 (001/0 > p) و 01/3 ± 50/27 (001/0 > p) افزایش یافت و سبک هیجان مدار بعد از مداخله به 46/6 ± 25/37 کاهش نشان داد (001/0 > p)، اما تفاوتی بین میانگین نمره سبک مقابله اجتنابی قبل و بعد از مداخله مشاهده نشد.
آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی- رفتاری موجب کاهش خستگی و اصلاح سبک های مقابله ای در این بیماران می شود، اما در کوتاه مدت نمی تواند سبک مقابله اجتنابی آنان را اصلاح کند و نیازمند برنامه های آموزشی طولانی مدت هستند تا بتوانند ارتباط بیشتری با جامعه و خانواده برقرار کنند و از اجتناب پرهیز کنند.