مطالعه سروباکتریولوژیک لپتوسپیروز در گاوداری های شیری و پرواری اطراف تهران

لپتوسپیروز یک بیماری مشترک بین انسان و دام با گسترش جهانی است که توسط باکتری لپتوسپیرا گونه های بیماریزا ایجاد می گردد. این بیماری سبب خسارات اقتصادی فراوانی نظیر کاهش تولید شیر، سقط جنین، مرده زایی، عدم باروری و مرگ و میر در صنعت دامداری می شود.
هدف، انجام مطالعات سرم شناسی و باکتری شناسی لپتوسپیروز در شش گاوداری صنعتی شیری و سه گاوداری پرواری (دارای سابقه ثبت شده لپتوسپیروز) در اطراف استان تهران در طی سال های 1390-1391 بود.
به همین منظور، تعداد 408 نمونه خون از گاوهای شیری و 154 نمونه خون از گاوهای پرواری از طریق ورید دم با استفاده ونوجکت اخذ گردید. دو ماه بعد، تعداد 118 نمونه ادرار از 20% دام هایی که در هر دو گروه دارای واکنش مثبت و منفی سرولوژیک بودند اخذ گردید. تمامی نمونه های سرمی با آزمایش میکروآگوتیناسیون (MAT)، به عنوان یک روش استاندارد WHO جهت تشخیص سرولوژیک لپتوسپیروز، مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه نمونه های سرمی برای تعیین عیار آنتی بادی بر علیه پنج سروتیپ زنده لپتوسپیرایی شامل: پومونا، گریپوتایفوزا، ایکتروهموراژیه، هارجو و کنیکولا مورد آزمایش قرار گرفتند. نمونه های ادرار نیز جهت جداسازی باکتریایی لپتوسپیرا مورد استفاده قرار گرفت.
نتایج آزمایشات سرم شناسی نشان داد که تعداد 228 نمونه (6/40)% بر علیه یک یا تعداد بیشتری سروتیپ لپتوسپیرا واکنش مثبت داشتند. فراوانترین سروتیپ لپتوسپیرا، پومونا با 118 مورد (3/40)% و کمترین آن کنیکولا با 4 مورد (4/1)% بودند. شایع ترین تیتر سرمی 1:100 و بالاترین تیتر سرمی 1:1600 بود. همچنین بیشترین موارد مثبت سرولوژیک در گروه سنی 3 تا 4 ساله مشاهده گردید. نتایج آزمایشات باکتری شناسی مبتنی بر جداسازی اجرام لپتوسپیرایی از 11 (3/9)% نمونه ادرار بود که همگی متعلق به یک گاوداری پرواری بودند.
نتیجه گیری نهایی: با توجه به اطلاعات ثبت شده از هر گاوداری، ریسک فاکتورهای اصلی برای بروز لپتوسپیروز شامل حضور جوندگان و موش ها و فقدان شرایط بهداشتی مطلوب در دامداری ها بودند. نتایج تحقیق حاضر بیانگر این نکته است که گاوها می توانند نقش مهمی در حفظ و بقا سروتیپ های لپتوسپیرا پومونا، گریپوتایفوزا و هارجو ایفا نموده و در واقع خطری بالقوه برای انتقال بیماری به کارکنان کشتارگاه ها، بازرسان گوشت، شیردوشان و دامداران محسوب می گردند.