مطالعه اتنوبوتانی برخی از گیاهان دارویی ناحیه کوه جوپار استان کرمان

دستیابی به تجربیات و اطلاعات نهفته و غیر مستند یکی از راهکارهای ارزشمند جهت توسعه علوم دارویی و مبنای تولید داروهای جدید می باشد. قوم گیاه شناسی یا اتنوبوتانی بازیابی سنت هایی می باشد که به صورت غیر مکتوب و در خطر نابودی هستند. حفظ و انعکاس این روش های سنتی راهنمای ارزشمندی جهت دستیابی به منابع دارویی جدید می باشد. هدف از این مطالعه، قوم گیاه شناسی منطقه ی کوه جوپار واقع در استان کرمان بوده است.
پس از شناسایی منطقه، با استفاده از پیمایش های صحرایی، باور ها و دانستنی های سنتی مردمی به صورت مصاحبه و پرسشنامه مستندسازی گردید. مطالعات اسنادی منابع پزشکی و داروسازی و شناسایی، دسته بندی و معرفی این گیاهان صورت گرفت. گونه های گیاهی از منطقه جمع آوری و تعیین نام علمی گردید. مشخصات قوم گیاه شناسی گیاهان جمع آوری شده ثبت گردید و مورد مطالعات فیتوشیمی قرار گرفت.
حاصل این تحقیق، 65 گونه گیاهی بود که در 30 خانواده گیاهی قرار می گرفت. خانواده نعنائیان (Lamiaceae) بیشترین تعداد گونه های گیاهی شناسایی شده را شامل می شد (85/15 درصد). بیشترین قسمت مورد استفاده در گیاهان مورد مطالعه مورد رویش در این منطقه، اندام هوایی گیاهان و کاربرد عمده گیاهان مورد استفاده در ناراحتی ها و اختلالات دستگاه تنفسی و گوارشی بود. از 65 گونه گیاهی، 35 گونه به تست تانن ها و فلاونوئیدها، 26 گونه به تست آلکالوئید ها و 15 گونه به تست ساپونین ها پاسخ مثبت نشان دادند. چتریان رویش غالب منطقه را تشکیل می دادند.
با توجه به بکر بودن منطقه و عدم مستندات کافی در مورد تعدادی از این گیاهان، با استفاده از اطلاعات به دست آمده در این مطالعه و با توجه به محدودیت منابع داخلی می توان در خصوص توسعه طرح های اشتغال زایی بر مبنای کشت و توسعه گیاهان دارویی سازگار با شرایط اکولوژیک منطقه برنامه ریزی صحیح نمود.