بررسی اثر کاهش رطوبت بذر بر ویژگی های جوانه زنی بلند مازو (.Quercus castaneifolia C.A.Meyer)

به منظور بررسی اثر کاهش رطوبت بذر بر ویژگی های جوانه زنی بلند مازو(Quercus castaneifolia)، در اواسط دی ماه سال 1385 مقداری بذور بلند مازو با رطوبت نسبی 42 درصد از چند درخت نخبه مادری در پارک جنگلی نور جمع آوری شد. نمونه هایی از بذرهای سالم و یکسان پس از قرار گرفتن به مدت 1، 2، 4 و 8 شبانه روز در ژرمیناتور (دمای 30oC)، رطوبت نسبی شان به ترتیب به 36، 23، 14 و 9 درصد کاهش یافت و آنگاه نمونه ها در تکرارهای 50 تایی (در ظروف پلاستیکی دارای ماسه سترون) به مدت 4 هفته در فضای آزمایشگاه (22-25oc) قرار داده شد. نتایج نشان داد که با کاهش رطوبت بذر میزان جوانه زنی کاهش یافت (p<0.05). بیشترین میزان جوانه رنی (95.3 و 87.3 درصد) به ترتیب در رطوبت اولیه (42 درصد) و رطوبت 36 درصد رخ داد. در رطوبت 23 درصد میزان جوانه زنی از افت شدیدی برخوردار شد (8 درصد) و در رطوبت 14 و 9 درصد هیچ بذری جوانه نزد. کاهش رطوبت بذر، ظرفیت جوانه زنی، انرژی جوانه زنی، میانگین جوانه زنی روزانه، بیشینه میانگین جوانه زنی روزانه، سرعت جوانه زنی، ارزش جوانه زنی و شاخص بنیه بذر را نیز کاهش داد. نتایج این پژوهش آشکار کرد که در اثر کاهش رطوبت بذر، بیشتر ویژگی های جوانه زنی بذر بلندمازو دچار آسیب معنی دار شدند و در رطوبت کمتر از 14 درصد قدرت جوانه زنی به کلی متوقف شد. این رفتار ذخیره ای که ناشی از کاهش سریع رطوبت بذر بلند مازو و موید کم عمر بودن (Recalcitrant) بودن بذر آن می باشد گویای این حقیقت است که پیش از اینکه رطوبت اولیه بذر کاهش جدی یابد بایستی هر چه زودتر نسبت به کاشت آن اقدام شود، یا اینکه تا پیش از نخستین فصل کاشت، بذرها در انبارهای خنک و مرطوب مناطق جنگلی کوهستانی و یا در محیط سردخانه نگهداری شوند تا قدرت جوانه زنی شان به میزان قابل ملاحظه ای حفظ شود.