گفتاری در تکمیل دیوان قوامی رازی و تصحیح قصیده بازیافته ای از او

قوامی رازی، شاعر شیعی روزگار سلاجقه، تنها شیعی سرای سده ششم است که نسخه ای از دیوانش خوشبختانه برجای مانده است. این نسخه در موزه بریتانیا نگهداری می شود و همان است که اساس تصحیح دیوان شاعر به کوشش سید جلال الدین محدث ارموی در سال 1334 قرار گرفت. نسخه مزبور از ابتدا و نیز اواسط، افتادگی هایی دارد که نشان می دهد بخشی از اشعار قوامی از آن ساقط است. رفته رفته با بررسی محتویات سفینه های شعری، اشعاری از قوامی یافت شد که اثبات کرد نباید از بازیابی برخی سروده های گمشده او ناامید بود. در بررسی پیش رو، وضعیت نسخه بریتانیا، انتساب سروده های بازیابی شده به قوامی رازی، دسته بندی قصاید قوامی و نیز عرضه متن یک قصیده نونیه بازیابی شده از او، مد نظر بوده است. قصیده ای که در این نوشتار عرضه خواهد شد، به سبب اشتمال بر انتقادات تند از مظاهر اجتماعی و سیاسی عصر سلاجقه، در میان سروده های برجای مانده از شاعر برجستگی دارد و به نظر می رسد در همان حوالی عصر زیست او، سانسور و از دیوانش حذف شده است.