جهانی شدن و اثرات آن بر اهداف برنامه درسی نظام آموزشی ایران

هدف پژوهش حاضر بررسی مبانی نظری جهانی شدن و اثرات آن بر اهداف کلی برنامه درسی نظام آموزش و پرورش ایران است. در این رابطه سه نظریه مهم فلسفی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی که در آثار؛ والراشتاین (نظریه نظام جهانی)، مایر و بولی (نظریه سیاست جهانی) و رابرتسون (نظریه فرهنگ جهانی) بوده، در حوزه نظام آموزشی و برنامه درسی بررسی شده است. بازتاب هر نظریه در برنامه درسی نشان می دهد که جهت گیری برنامه درسی نظام های آموزشی به سمت جریانی از تکثرگرایی، توجه به خرده فرهنگ ها، توجه به هویت ملی و بومی، آموزش فنی حرفه ای، آموزش مادام العمر و تمرکززدایی پیش می رود. با توجه به این که جامعه ایران نیز جامعه ای جوان و در حال گذر است و ضرورت میزان اثرپذیری اهداف برنامه درسی این کشور از تحولات جهانی امری اجتناب ناپذیر است، لذا این پژوهش با بهره گیری از روش کیفی – تحلیلی به بررسی میزان تناسب اهداف برنامه درسی ایران با اهداف برنامه درسی نظریه های نامبرده پرداخت. در این پژوهش مشخص شد این نظریه ها شباهت ها و تفاوت هایی با اهداف برنامه درسی ایران دارند و فرصت ها و تهدیدهایی ایجاد می کنند. فرصت های این سه نظریه برای برنامه درسی ایران، توجه به خصوصی سازی، تمرکززدایی، برنامه درسی تلفیقی، تاکید بیشتر بر هویت ملی، خرده فرهنگ ها، صلح و آموزش مداوم می باشد. تهدیدات این سه نظریه برای برنامه درسی ایران در تاکیداتی است که بر برنامه درسی موضوع محور، بهره کشی اقتصادی، ترویج روحیه مصرف گرایی و ناهمواری توزیع دانش دارد.