هنجارهای اندازه های پیکری، ترکیب بدنی و شیوع اضافه وزن و چاقی در جمعیت های شهری ایران

تدوین هنجارهای ملی برای اندازه های پیکری و ترکیب بدنی و نیز تعیین شیوع اضافه وزن و چاقی به دلیل ارتباط آن با بیماری های مزمن از ضروریات جوامع امروزی است. این پژوهش با هدف تهیه ی این هنجارها در جمعیت های شهری ایران طراحی و اجرا شد.
در این پژوهش مقطعی که از نوع توصیفی – تحلیلی بود، 991 نفر مرد و 1188 نفر زن با دامنه سنی 15 تا 64 سال به شیوه در دسترس از شهرهای اردبیل، اصفهان، اهواز، تهران، رشت، کرمان و مشهد فراخوان شدند. شاخص توده ی بدن (BMI)، دور کمر (WC)، نسبت دور کمر به لگن (WHR)، نسبت دور کمر به قد (WHtR) و درصد چربی بدن آزمودنی ها اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از آزمون های t مستقل، ضریب همبستگی جزیی تعدیل شده و تحلیل واریانس یک طرفه در نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند.
با توجه به اندازه های BMI، 49% مردان و 53% زنان دارای اضافه وزن یا چاقی بودند که 2/10% مردان و 6/18% زنان چاق بودند. در هر گروه سنی، مردان درصد چربی کمتری نسبت به زنان داشتند (001/0>P). در هر دوی مردان و زنان شیوع اضافه وزن در میان رده ی سنی 49-40 سال و شیوع چاقی در رده ی سنی بالای 50 سال بیشتر از سنین دیگر بود.
یافته های پژوهش حاضر ضمن ارایه ی هنجارهای ملی، شیوع بالای اضافه وزن و چاقی عمومی و شکمی را در هر دو جنسیت در جمعیت های شهری ایران نشان داد که بیانگر لزوم ارزیابی های مستمر و ارایه ی برنامه های مداخله ای در جهت کنترل و پیشگیری از اختلال های مرتبط با چاقی مانند دیابت می باشد