بررسی تنوع ژنتیکی گونه های اسکنبیل (Calligonum L.) در ایران با استفاده از نشانگرهای RAPD

گونه های جنس Calligonum در مناطق بیابانی آسیای مرکزی پراکنده اند و نقش مهمی در تثبیت شن و بادشکن دارند. مارکر RAPD مارکر ژنتیکی مفیدی در بیان پلی مورفیسم گیاهان و مطالعه خویشاوندی بین گونه هاست. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی بین و درون گونه ای جنس اسکنبیل در ایران، تعداد 26 نمونه از 11 گونه اسکنبیل از مناطق مختلف ایران جمع آوری و با استفاده از 15 آغازگر مورد تجزیه RAPD قرارگرفتند. نتایج حاصل از شاخص های تنوع، ماتریس تشابه Dice، تجزیه خوشه ایبه روش UPGMA و اطلاعات باندها، نشان داد که 191 مکان توسط آغازگرها تکثیر شده و بطور متوسط 94% مکان ها چندشکل بودند. تجزیه خوشه ای، تنوع قابل توجهی را در بین نمونه ها نشان داد. میزان تشابه از 81/0 برای نزدیکترین افراد در داخل گونه C. bungei تا 45/0 بین دورترین نمونه ها مربوط به گونه های مختلف، مشاهده شد. کل نمونه ها به چهار گروه اصلی تبدیل شدند که یکی از گروه ها شامل یک نمونه از گونه C. polygonoides و یک گروه مربوط به افراد گونه C. leucocladum بود و دو گروه دیگر مخلوطی از گونه های مختلف بودند که هر کدام به دو زیر گروه تقسیم شدند. گروه بندی ژنتیکی بدست آمده از RAPD با توزیع جغرافیایی مطابقت ضعیفی نشان داد که این مسئله ممکن است به دلیل مهاجرت بذرهای این گیاه از منطقه ای به منطقه دیگر توسط انسان و بادهای شدید و یا به علت تعداد کم آغازگر باشد.