برآورد بیماری های قلبی عروقی و تنفسی منتسب به ذرات معلق کمتر از 10 میکرون موجود در هوای شهر تبریز، شمال غربی ایران، سال 1390

ذرات معلق به عنوان شاخه ای از مواد آلاینده دارای تنوع و پیچیدگی بسیار زیادی هستند. طبق مطالعات ثابت شده است که مواجه با ذرات در سایز های مختلف باعث افزایش خطر بیماری های قلبی و مشکلات تنفسی و ریوی می شود. شهر تبریز به عنوان مرکز استان آذربایجان شرقی در حال حاضر یکی از پرجمعیت ترین و آلوده ترین شهرهای ایران به شمار می رود، هدف از این تحقیق برآورد بیماری های قلبی و تنفسی منتسب به آلاینده PM10 در سال 1390 است.
برای نمونه برداری از کل شهر تبریز 4 ایستگاه از نقاط مختلف شهر انتخاب گردید. غلظت آلاینده PM10 در سال 1390 با استفاده از دستگاه گریم (GRIMM) اندازه گیری گردید. همچنین پارامترهای دما و فشار از طریق اطلاعات سازمان هواشناسی تبریز جمع آوری گردید. در مرحله بعد این داده ها توسط نرم افزار Excelبا انجام مراحل تصحیح دما و فشار، برنامه نویسی، پردازش (میانگین) و فیلتر کردن پردازش گردید و داده های پردازش شده توسط Excel به مدل کامپیوتری(Air Quality Health Impact Assessment) Air Q2.2.3 داده شد. این مدل شامل چهار اسکرین ورودی (Supplier، AQ data، Location، Parameter) و دو اسکرین خروجی (Table، Graph) میباشد.
نتایج نمونه برداری نشان داد که بیشترین غلظت PM10 مربوط به ایستگاه میدان نماز با غلظت 95/87 میکروگرم بر متر مکعب و کمترین غلظت مربوط به ایستگاه باغشمال با غلظت 33/78 میکروگرم بر متر مکعب بوده است. متوسط سالیانه، متوسط تابستان، متوسط زمستان و صدک 98 این آلاینده در شهر تبریز به ترتیب برابر با 13/83، 06/90، 93/75و 78/258 میکروگرم بر متر مکعب بوده است. نتایج حاصل از مدل نشان داد که تعداد موارد بیماری های قلبی و تنفسی منتسب به آلاینده PM10 موجود در هوای شهر تبریز در سال 1390 به ترتیب 420 و 1088 نفر بوده اند. تعداد موارد تجمعی بیماری قلبی نسبت به سال 1387، 31 نفر کاهش داشته است. بیشترین تعداد موارد بیماری قلبی عروقی (44 نفر) مربوط به رده غلظتی 70 تا 80 میکروگرم در مترمکعب بوده است. با افزایش هر ده میکروگرم بر متر مکعب غلظت PM10 خطر بیماری های قلبی عروقی منتسب در شهر تبریز 9/0 درصد افزایش می یابد. تعداد تجمعی موارد بیماری تنفسی ناشی از 10PM، نسبت به سال 1387، 79 نفر کاهش یافته است. 68درصد این بیماری در روزهای با غلظت کمتر از 120 میکروگرم در متر مکعب به وقوع پیوسته است. با افزایش هر ده میکروگرم بر متر مکعب غلظت PM10 خطر بیماری های تنفسی منتسب در شهر تبریز 8/0 درصد افزایش می یابد. و این کاهش نفرات بیماری های قلبی و تنفسی در سال 1390 نسبت به سال 1387 به دلیل کاهش غلظت سالیانه PM10 در سال 1390 نسبت به سال 1387 بوده است.