بررسی فعالیت ضد باکتری اجزاء زهر عقرب ایرانی Hemiscorpius lepturus

جستجو جهت یافتن پادزیست هایی که باعث القاء مقاومت ژنتیکی در باکتری ها نمی گردند از اهمیت زیادی برخوردار است. مطالعات زیادی، جداسازی پادزیست های طبیعی از جمله پپتیدهای ضد میکروبی را از منابع مختلف گزارش کرده اند. این پپتید ها از منابعی چون انسان، مهره داران، بی مهرگان، حشرات، حیوانات سمی و گیاهان استخراج شده و نقش دفاعی ذاتی دارند. هدف از این مطالعه تخلیص پلی پپتیدهای ضد باکتری عقرب ایرانی Hemiscorpius lepturus بود.
زهر عقرب به وسیله تحریک الکتریکی تهیه شده و کیفیت آن با الکتروفورز پروتئین تایید گردید. پپتیدهای زهر طی دو مرحله، ابتدا با روش کروماتوگرافی ژل فیلتراسیون و سپس با روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا در فاز معکوس جدا گردیدند. سپس فعالیت آنتی باکتری پپتیدها با روش دیسک دیفیوژن بر روی باکتری Pseudomonas aeruginosa ATCC27853 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج با دیسک سفتریاکسون به عنوان کنترل مثبت مقایسه شدند.
از کروماتوگرام به دست آمده از زهر کامل عقرب، 7 جزء شناسایی شد که اجزای 4 و 5 حاوی پپتیدهایی با وزن زیر 10 کیلو دالتون بودند. در بررسی به روش انتشار دیسک مشخص شد که جزء 5 اثر ضد باکتری بر سودوموناس آئروژینوزا داشت و این اجزا برای جداسازی پپتیدهای خالص تر با تکنیک RP-HPLC انتخاب شد. از آنالیز دوم، پنج جزء اصلی به دست آمد که وزن مولکولی پپتید های ضد سودوموناسی حدود 7 کیلو دالتون برآورد شد. نهایتا در بررسی خاصیت ضد باکتری پپتیدها با روش دیسک دیفیوژن، دو جزء بر روی باکتری سودوموناس اثر ضد باکتری داشتند.
در این بررسی مشخص شد که از میان پپتیدهای استخراج شده، دو پپتید بر روی باکتری سودوموناس اثر کشندگی واضح داشت. این مطالعه از این لحاظ حائز اهمیت است که اولین گزارش وجود یک عامل ضد میکروبی از زهر عقرب بومی ایران، همیسکورپیوس لپتوروس، است.