نخستین گزارش (Apicomplexa: Eugregarinida: Actinocephalidae)Stictospora sp. و بیمارگری آن روی لارو کرم سفید ریشه Polyphylla adspersa از ایران

تک سلولی های Eugregarinidaانگل داخلی روده تعداد کثیری از بی مهرگان اند که به شاخه Apicomplexa تعلق دارند. افراد این راسته به سبب داشتن تروفوزوئیت های بزرگ، نداشتن شباهت مرفولوژیک و رفتاری بین دو مرحله تروفوزوئیت و اسپوروزوئیت، دارا بودن حداقل بیماری زایی در میزبان و نیز استقرار هسته در قسمت دئوتومریت خود شناخته می شوند. به منظور مطالعه این گروه انگل حشرات، جمعیت هایی از سنین دوم و سوم لاروی کرم سفید ریشه (Polyphylla adspersa (Col.، Melolonthidae) در شهریور ماه 1390 از پارک ها و فضای سبز شهر مشهد جمع آوری شد و دستگاه گوارش صدوپنج لارو برای ردیابی آلودگی احتمالی به تک سلولی بررسی شد. طی این تحقیق، افراد انگل متعلق به زیرراسته Septatorina در قسمت جلویی و میانی روده لارو های سن دوم مشاهده شدند. در بررسی انجام گرفته، مراحل مختلف سیکل زندگی تک سلولی Stictospora sp. به استثنای اووسیست و گامتوسیست مشاهده گردید. پارامتر های مرفومتریک تروفوزوئیت بالغ و گامونت (شامل PrimiteوSatellite) بر اساس روش Clopton et al. (2006) با کمی تغییر اندازه گیری شد. مطالعه انجام گرفته نشان داد تروفوزوئیت به طول 2176 میکرومتر (06/92±2800-1100) شامل سه بخش اپی مریت، پروتومریت و دئوتومریت است و گامونت ها بر اساس محل قرارگیری هسته در قسمت دئوتومریت از یکدیگر متمایز می شوند و در لقاح نوع سیزیگای (syzygy) شرکت می کنند. انگل نام برده در صورت قرارگیری آفت در شرایط تنش، با تخریب بخش های جلویی دستگاه گوارش سبب مرگ میزبان می شد. تاثیر این تک سلولی هنگامی که با فعالیت گونه ای نماتود Oxyurida همراه می شد، تشدید می گردید. نماتود مذکور گونه ای منسوب به جنس Cephalobellus و از خانواده Thelastomatidae است که جنسی جدید از نماتودهای مرتبط با حشرات ایران است. تاثیر لکه ای و موضعی تک سلولی در نوسانات انبوهی جمعیت لارو آفت از طریق افزایش حساسیت لاروها و بروز آلودگی مزمن می تواند شایان توجه باشد. پژوهش حاضر اولین گزارش جهانی آلودگی طبیعی لارو های کرم سفید ریشه P.adspersa به انگل مذکور است و دربردارنده نخستین گزارش جنس Stictospora از ایران است.