تحلیل سوره یاسین بر اساس نظریه سیستمی- نقشی هلیدی

با‏وجود پژوهش‏های بسیاری که از دیرباز، در جهان اسلام انجام شده است، ضرورت مطالعه قرآن در‏چهارچوب یک نظریه زبان‏شناختی منسجم، بیش‏از هر زمان احساس می‏شود. این ضرورت با توجه به این حقیقت تقویت می‏شود که در چند دهه اخیر، ابزار‏نظری مناسب برای مطالعه انواع متون در‏پرتو نظریه‏های بزرگ زبان‏شناسی همچون ساخت‏گرایی و نقش‏گرا‏یی فراهم آمده است. در پژوهش حاضر، در‏پی آنیم که آیات سوره یاسین را در‏پرتو مفاهیم اصلی نقش‏گرایی هلیدی تحلیل کنیم. از‏نظر هلیدی، دستور زبان از سه ساختار اصلی تشکیل شده است: ساخت گذرایی، ساخت وجهی و ساخت مبتدایی. این سه ساختار، به‏ترتیب، مسیول تحقق‏بخشیدن به سه فرانقش بازنمودی، بینافردی و متنی‏اند؛ بدین ترتیب، زبان برای انجام‏دادن سه نقش، یعنی بازنمود رخ‏دادها، روابط بینافردی و متن‏سازی، نقش ایفا می‏کند. تحلیل سه ساختار یاد‏شده در سوره یاسین، علاوه‏بر نشان‏دادن قابلیت‏های نظریه نقش‏گرا در‏تبیین این‏گونه متون، متن مورد‏نظر را به‏عنوان‏ مجموعه‏ای از قول‏ها و گفتگو‏هایی نشان می‏دهد که از ساختار وجهی همانندی برخوردارند.