اثرات نماتد ریشه گرهی (Meloidogyne javanica) بر روی گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L)

بادرنجبویه با نام علمی Melissa officinalis L.از جمله گیاهان دارویی مفید است که سابقه طولانی در درمان بیماری های مختلف دارد. در این پژوهش ضمن ارزیابی بیماری زایی نماتد ریشه گرهی Meloidogyne javanica (Treub، 1885) Chitwood، 1949 بر گیاه بادرنجبویه، اثر سطوح مختلف مایه تلقیح اولیه نماتد روی شاخص های رشدی گیاه و تکثیر نماتد بررسی گردید. ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس برگ های گیاه 90 روز پس از تلقیح با نماتد مذکور، توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) بررسی گردید. نتایج حاصل نشان دهنده حساسیت بادرنجبویه به این گونه از نماتد ریشه گرهی بود. با افزایش سطح جمعیت نماتد، وزن تر و خشک اندام هوایی، طول اندام هوایی و ریشه کاهش یافت. فاکتور تولید مثل نماتد با سطوح جمعیت تلقیح شده رابطه معکوس داشت، به نحوی که بیشترین مقدار عددی فاکتور تولیدمثل در کمترین سطح جمعیت تلقیح شده و کمترین مقدار آن در بیشتری سطح جمعیت نماتد، بدست آمد. (Z)-caryophyllene، hydroxyl citronellal، borneol، -humuleneα، carophyllene oxide، terpinene-α، isoborneol، trans-pulegol، trans-carveol، citronellol و dihydrocitronellolacetate از جمله ترکیباتی بودند که مقدار آنها در گیاهان مایه زنی شده با نماتد نسبت به شاهد افزایش نشان داد.