تغییرات فسفر قابل جذب و شکل های فسفر معدنی بومی پس از غرقاب در خاک های شالیزاری شمال ایران

رفتار فسفر در خاک های غرقاب تفاوت قابل ملاحظه ای با خاک های غیرغرقاب دارد. تغییرات فسفر قابل جذب و شکل های فسفر معدنی پس از غرقاب در خاک های شالیزاری شمال ایران در یک تحقیق آزمایشگاهی بررسی گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی شامل نوع خاک در 14 سطح (چهار خاک اسیدی یا غیرآهکی و 10 خاک آهکی) و مدت غرقاب شدن خاک در سه سطح (صفر، 30 و 90 روز) و با دو تکرار انجام شد. در پایان دوره غرقاب، شکل های فسفر معدنی در خاک های آهکی به روش جیانگ و گو و در خاک های اسیدی به روش کیو و فسفر قابل جذب به روش اولسن اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که فسفر قابل جذب تمام خاک های مورد مطالعه 90 روز پس از غرقاب نسبت به خاک هواخشک به طور معنی داری افزایش یافت (به طور میانگین 3/2 برابر). به طورکلی، مقادیر تمامی شکل های فسفر معدنی پس از غرقاب شدن خاک به طور معنی داری تغییر یافتند و میزان تغییر بسته به شکل فسفر، نوع خاک و مدت غرقاب متفاوت بود. این نتایج نشان دهنده رفتار شیمیایی پیچیده فسفر در خاک ها بود. مقدار فسفات آلومینیوم در 12 خاک از 14 خاک مورد مطالعه 90 روز پس از غرقاب نسبت به خاک هواخشک به طور معنی داری افزایش یافت. در 9 خاک از 10 خاک آهکی، مقدار فسفات آهن 90 روز پس از غرقاب نسبت به خاک هواخشک کاهش یافت در حالی که اثر غرقاب بر فسفات آهن در خاک های غیرآهکی و اسیدی معنی دار نبود. فسفر به سهولت محلول در چهار خاک غیرآهکی و اسیدی، 30 و 90 روز پس از غرقاب افزایش یافت. نتایج حاکی از تبدیل شکل های معدنی فسفر به یکدیگر و احتمالا فسفر آلی به فسفر معدنی در طول دوره غرقاب شدن خاک بود.