بررسی خوشخوراکی گونه های گیاهی در مراتع استپی استان یزد (مطالعه موردی: مراتع ندوشن در شهرستان صدوق)

رویشگاه های مرتعی ایران متنوع و هر کدام از آنها دارای ترکیب خاصی از گونه های گیاهی می باشند. هر یک از گونه ها خصوصیات رویشی و فنولوژی متفاوت در طول دوره رشد از خود بروز می دهند و درجه خوشخوراکی آنها پیوسته تغییر می یابد. بدون شناخت این پدیده مهم، برنامه ریزی و مدیریت مرتع و دام مقدور نمی باشد. به همین منظور رفتار چرایی بز بومی ندوشن در سایت مرتعی ندوشن استان یزد طی دوره چهار ساله (1389-1386) مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این پژوهش، در آغاز هر سال یک راس ماده بز سه ساله به عنوان نماینده گله نشاندار و در کل آماربرداری های سالانه از آن استفاده گردید. تعیین خوشخوراکی گیاهان در طول فصل چرا به روش زمان سنجی و در هر نوبت طی سه تکرار 20 دقیقه ای انجام شد. نتایج مطالعه خوشخوراکی گیاهان حکایت از تمرکز چرای دام بر روی 5 گونه Artemisia sieberi، Stip caucasica،Stipa barbata، Iris songarica، ceratoides Eurotia و مجموع گیاهان یکساله بوده است. بز بومی ندوشن در عرصه تحت مطالعه در هر شرایطی بیش از 85 درصد زمان چرای خود را بر روی گیاهان یادشده تمرکز نموده است. در آغاز فصل چرای سالهای معمول تا مساعد، خوشخوراکی گیاهان یکساله بیش از گیاهان چندساله بوده است. با استناد به نتایج حاصل از این پژوهش، حفاظت و احیاء این گونه های با ارزش بومی باید در مدیرت بهره برداری از مراتع مناطق استپی مورد توجه قرار گیرد.