اثر پیری تسریع شده بذر بر جوانه زنی و مولفه های رشد گیاهچه های سه رقم کلزا (Brassica napus)

آزمون پیری تسریع شده یکی از مهمترین آزمون های استفاده شده برای ارزیابی پتانسیل فیزیولوژیکی گونه های مختلف بذور و تهیه اطلاعاتی از درجه سازگاری آنها می باشد. در این بررسی اثر زوال بذر (آزمون پیری تسریع شده) بر مولفه های جوانه زنی و رشد گیاهچه در شرایط آزمایشگاهی در سه رقم کلزا مورد مطالعه قرار گرفت. آزمون پیری بذر بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه دمای 30، 40 و 50 درجه سانتی گراد و چهار دوره 24، 72، 120 و 144 ساعته در رطوبت نسبی 100 درصد روی 3 رقم کلزا (SLM، زرفام و الایت) با 3 تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که تنش پیری بذر و برهم کنش رقم، دما و زمان تسریع پیری بر صفات جوانه زنی بذر شامل درصد، سرعت و شاخص جوانه زنی، مدت زمان لازم تا رسیدن به 50 درصد حداکثر جوانه زنی و بنیه بذر اثر معنی داری داشت. در کل با افزایش دما و زمان زوال بذر میزان صفات جوانه زنی و رشد گیاهچه ازجمله طول و وزن خشک ساقه چه و ریشه چه و ضریب آلومتری ارقام کلزا کاهش یافت. در بین ارقام مورد آزمایش رقم زرفام دارای صفات جوانه زنی و مولفه های رشد گیاهچه بالاتری نسبت به دو رقم دیگر بود که این برتری در تنش پیری بذر نیز تداوم یافت. به طوری که میزان جوانه زنی رقم زرفام، الایت و SLM در شرایط 40 درجه سانتی گراد و 144 ساعت زوال به ترتیب از 80 به 64 و 29 درصد کاهش یافت. در نتیجه بین ارقام مورد نظر در شرایط انبارداری طولانی و آب و هوای گرم و مرطوب رقم زرفام و SLM به ترتیب بیشترین و کمترین کیفیت بذر و مقاومت به شرایط انبارداری را دارا بودند.