اثرات اجتماعی اقتصادی به کارگیری دو نوع نظام آبیاری (سنتی و نوین) در جامعه کشاورزان

توسعه فناوری های جدید آبیاری، یکی از راه حل های مهم برای تطابق با بحران آب به ویژه در خشکسالی اخیر است. در این راستا طی چند سال گذشته، کاریرد فناوری های فوق الذکر به منظور بهبود راندمان آب کشاورزی در ایران، توسعه یافته است. ایران در نواحی خشک و نیمه خشک قرار دارد. مطالعه دقیق خصوصیات نظام آبیاری در این نواحی و عوامل موثر برآن می تواند زیربنای مناسبی جهت برنامه ریزی های محلی و ناحیه ای فراهم آورد. این تحقیق با هدف مقایسه تاثیرات اقتصادی و اجتماعی به کارگیری دو نوع سیستم آبیاری سنتی و نوین در جامعه کشاورزان صورت گرفته است. نوع تحقیق کاربردی-توسعه ای و روش آن توصیفی- همبستگی می باشد. جامعه آماری این تحقیق کشاورزان استفاده کننده از شبکه های نوین آبیاری و کشاورزان سنتی در بخش کهک استان قم هستند. با استفاده از فرمول کوکران از تعداد 1743 خانوار کشاورز و وجود 129خانوار اجراکننده روش های نوین، 110 خانوار کشاورز سنتی نیز در حجم نمونه استفاده شدند. روایی پرسشنامه از طریق اعضای هیئت علمی دانشگاه اصفهان و کارشناسان جهاد کشاورزی پس از چند مرحله اصلاح و بازنگری بدست آمد. پایایی ابزار پژوهش نیز با انجام آزمون مقدماتی از طریق تکمیل 30 پرسشنامه مورد تایید قرار گرفت و ضریب آلفای کرونباخ (a) برای بخش های مختلف 89 محاسبه شد. نتایج حاصل ازپژوهش نشان می دهد ارتباط معناداری بین تاثیرات اقتصادی و اجتماعی با روش های سنتی و نوین آبیاری وجود دارد. میزان t در روش سنتی در زمینه تاثیر اقتصادی (310/2-) ودر زمینه تاثیر اجتماعی(543/2-) است. این میزان در روش نوین در زمینه تاثیرات اقتصادی و اجتماعی به ترتیب (224/2-) و (455/2-) می باشد، با توجه به منفی بودن میزان t، میزان میانگین تاثیرات اقتصادی و اجتماعی آبیاری نوین بیشتر از آبیاری سنتی است.