ساختار تشبیه در خسرو و شیرین و ویس و رامین

تشبیه اساسی ترین رکن دستگاه بلاغی است که تصاویر دیگر مانند استعاره و تشخیص و کنایه از آن ناشی می شوند. در این تحقیق، انواع تشبی هات ویس و رامین و خسرو و شیرین، از وجوه مختلف نظیر وجه شبه، ادات تشبیه، حسی و عقلی بودن، مفرد و مرکب بودن، ساختار ظاهری، بسامد به کارگیری تشبیه، تصاویر مشترک در هر دو اثر بررسی و دسته بندی و مقایسه شده و پس از تطبیق انواع تشبی هات، تحلیلی علمی و آماری از آن ارائه شده است. مسئله اصلی پژوهش، مقایسه انواع تشبی هات این دو اثر از لحاظ وجوه مذکور برای مشخص کردن میزان ابتکار و تقلید نظامی از فخرالدین اسعد گرگانی است. داستان خسرو و شیرین، 5300 بیت است که در 1005 بیت (19 درصد) تشبیه دیده می شود و ویس و رامین با 8300 بیت، 1260 تشبیه (5/15 درصد) دارد. از نکات مهم این تحقیق، وجه شبه های نو و ابداعی در بیشتر تشبی هات نظامی است که بیانگر ابتکار و خلاقیت وی در آوردن معانی و مضامین تازه است. همچنین تصاویر و تشبی هات مشترکی بین هر دو اثر وجود دارد که نشان دهنده بهره گیری نظامی از مضامین ویس و رامین است.