نگاهی به ایمونولوژی و واکسنهای تولید شده بر علیه تیلریوز گاوی

تیلریوز گرمسیری بیماری انگلی ناشی از عفونت سلولهای میلوئیدی (منوسیت و ماکروفاژ) و لمفوئیدی (لمفوسیتهای B) به تک یاخته تیلریا آنولاتا بوده و در مرحلهای موجب آلودگی گلبولهای قرمز خون نیز میشود. بیماری بوسیله کنه های جنس هیالوما منتقل شده و موجب عوارض گستردهای از تب و کم خونی مختصر تا درگیری شدید اعضا لمفاوی بدن شده که میتواند در نژادهای حساس تلفاتی نیز بهمراه داشته باشد. با توجه به زندگی اجباری درون سلولی تک یاخته، سیستم ایمنی سلولی تنها بازوی موثر و محافظت کننده بدن در برابر تیلریا میباشد و ایمنی هومورال با تولید آنتی بادی های اختصاصی بر علیه اشکال اسپوروزوایت و مروزوایتهای آزاد تنها قادر به کاهش قدرت عفونت زائی تیلریا میباشد. در مقابل، پاسخ ایمنی سلولی با فعالیت مجموعهای از سلولهای T، NKC و ماکروفاژها و مشتقات آنها نظیر اینترفرون گاما و -وTNF و بخصوص لمفوسیتهای T CD8+ بخوبی در برابر شیزونت درون سلولی و سلولهای آلوده به تیلریا پاسخ داده و موجب مرگ سلولهای آلوده میشوند و با تولید خاطره ایمنی از بروز دوباره بیماری جلوگیری بعمل میآورد. البته نقش ایمنی طبیعی یا ذاتی همچون عوامل مکمل و سلولهای بیگانه خوار، بخصوص در مراحل اولیه عفونت از اهمیت خاصی برخوردار است. با توجه به حضور تیلریا و کنه ناقل بیماری در ایران و از طرفی وجود آلودگی در حیوانات اهلی و وحشی حامل تک یاخته که موجب بومیکردن بیماری شده اند تلاشهایی به منظور تولید واکسن در بسیاری از کشورها منجمله ایران صورت گرفته است. واکسنهای نوترکیب متنوعی بر علیه آنتی ژنهای مربوط به مراحل مروزوایت و اسپوروزوایت بصورت آزمایشی تهیه شده است که در بررسی های صحرائی موفقیتهائی نسبی بهمراه داشته اند. در حال حاضر واکسن زنده تخفیف حدت یافته تیلریا آنولاتا با فناوری کشت سلولهای آلوده به شیزونت، قدرت محافظت کنندگی و پاسخ CTL قوی که دارد براساس تجربیات نزدیک به چهار دهه واکسیناسیون ملی در ایران و همچنین توصیه مراکز بین المللی نظیر OIE و FAO جهت ایمن سازی فعال گاوهای نژاد حساس و دو رگ بهترین گزینه میباشد.