سیستم های حمایت اجتماعی در دسترس مادران استفاده کننده از حمل جایگزین؛ چالشی فراروی مراکز ناباروری

یکی از متغیرهای موثر در ایفای نقش مادری، دسترسی به منابع حمایتی است. مادران استفاده کننده از حمل جایگزین علاوه بر مواجهه با چالش های مادر شدن برای اولین بار، با موقعیت منحصر به فردی مواجه هستند؛ اما تا کنون مطالعه ای به بررسی تجارب این مادران و بررسی نحوه ی دسترسی آنان به منابع حمایتی مورد نیاز نپرداخته است. شناسایی این منابع به منظور برنامه ریزی مبتنی بر نیاز مددجویان و استفاده بهینه از این منابع در جهت کاهش تنش و دشواری های انتقال به نقش مادری ضروری است.
این مطالعه با هدف بررسی ادراکات مادران استفاده کننده از حمل جایگزین از سیستم های حمایتی شان فرآیند مادر شدن صورت گرفته است.
این مطالعه با رویکرد کیفی طی بیست ماه در سال های 1389-1391 صورت گرفته است. روش گردآوری داده ها مصاحبه بدون ساختار و عمیق و نمونه گیری مبتنی بر هدف بوده است. به طور کلی در این پژوهش 32 مصاحبه با 15 مادر استفاده کننده از حمل جایگزین و 5 نفر از پرسنل مراکز ناباروری که در ارتباط نزدیک با این مادران بودند، انجام شد. محیط پژوهش پژوهشگاه رویان و سایر مراکزی ناباروری خصوصی، دولتی، مطب ها و مراکز ناباروری شهرستان ها که حمل جایگزین در آن ها صورت می گیرد، بود. تحلیل داده ها به روش آنالیز محتوای متعارف صورت گرفت.
در طی فرآیند آنالیز محتوا در نهایت دو تم که نشان دهنده ماهیت و ابعاد درک مادران استفاده کننده از حمل جایگزین از منابع حمایتی آن ها در فرآیند مادر شدن بود، آشکار شد. این تم ها شامل: برخورداری از تکیه گاه شامل دو طبقه اصلی «بهره مندی از حامیان معتمد» شامل 6 زیر طبقه و «حمایت مراکز ناباروری در تسهیل فرآیند مادر شدن» شامل 4 زیر طبقه. همچنین تم حمایت غیر اثربخش شامل سه طبقه اصلی «عدم کفایت خدمات سازمانی»، «عدم برخورداری از حمایت کافی همسر و اطرافیان» و «حمایت درک نشده» می باشد که هر یک دارای زیر طبقات فرعی و فرعی تری می باشند.
یافته ها نشان می دهد با وجود منابع حمایتی اندک دردسترس در خانواده و جامعه، مادران آگاهانه از آن صرف نظر نموده و در جستجوی تکیه گاه هایی قابل اطمینان و افرادی معتمد برای یاری شدن هستند. آگاهی از نیازهای مادران می تواند راهنمایی جهت تمرکز خدمات بوده و به مدیران، برنامه ریزان و به ویژه مسئولین مراکز ناباروری در برنامه ریزی های آتی کمک نماید.