به کارگیری مولفه های جستجوی تعاملی در کتابخانه های دیجیتال

تعامل در یک کتابخانه دیجیتالی، علاوه بر جایابی و دسترسی به اطلاعات، کاربران را در خلق دانش، بهبود درک، حل مسئله و شناخت ابعاد منابع موجود در مجموعه یاری می رساند. این مقاله تلاش می کند عناصر و مولفه هائی که به شکل تعامل بین کاربر و نظام در بخش جستجو و بازیابی در کتابخانه های دیجیتال بکار گرفته می شود را شناسایی و معرفی نماید.
این مقاله با استفاده از رویکرد کتابخانه ای به مرور تحقیقات انجام شده در حوزه جستجوی تعاملی در کتابخانه های دیجیتال پرداخته و با استفاده از روش اکتشافی، قابلیت هایی که امکان بکارگیری آن ها در این نوع کتابخانه هاست را شناسایی می کند.
مولفه های جستجوی تعاملی شناسایی شده، شامل تعاملات قبل از جستجو: استفاده از راهنما، بکارگیری هستی شناسی ها و فیلترینگ؛ تعاملات حین جستجو شامل: حاشیه نویسی، پیشنهاد واژه تعاملی با استفاده از اصطلاحنامه های موضوعی و فهرست های همزمانی و جستجوی چهریزه ای، فیلترینگ و تعاملات بعد از فرایند جستجو شامل: متحرک سازی، قطعه بندی، تهیه نسخه کپی، گردآوری، ساختن، برش زدن، بخش بندی کردن، کاوش، چیدمان مجدد، تصویرسازی دوباره، جستجو، مصورسازی، شخصی سازی و نظام های توصیه گر است.
با درک تعامل و جستجوی تعاملی، طراحی بهینه و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی امکان پذیر می شود. طراحان کتابخانه های دیجیتال با توجه به نوع مواد و منابع خود، می توانند از انواع تعاملات بهره ببرند. کتابداران نیز با آشنایی با انواع تعاملات قادر خواهند بود به کاربران آموزش های لازم را در این زمینه ارائه دهند تا آن ها بتوانند به نحو موثرتری کار جستجو و بازیابی را انجام دهند.