تبیین روابط مفهومی سه نظریه ی رفتار اطلاعاتی

بسیاری از نظریات رفتار اطلاعاتی به دلیل نشات گرفتن از نظریات یکسان در حوزه های مشابه و یا شیوه های نظریه پردازی مشترک، دارای پیوندهای مفهومی هستند. این مقاله بررسی و مقایسه سه نظریه مطرح در حوزه رفتار اطلاعاتی با هدف تبیین روابط مفهومی موجود است.
در این مطالعه ابتدا مبانی نظری و رویکردهای سه نظریه فقر اطلاعاتی، سرریز اطلاعاتی و سرمایه اجتماعی در حوزه رفتار اطلاعاتی بررسی و سپس با رویکردی تحلیلی روابط مفهومی موجود تبیین شد.
نظریه فقر اطلاعاتی وجود طبقات اجتماعی و عضویت در گروه های اجتماعی را مسبب بروز فقر اطلاعاتی می داند در حالیکه نظریه سرریز اطلاعاتی به سردرگمی فرد در مواجهه با انبوهی از اطلاعات اشاره دارد. نظریه سرمایه اجتماعی که ریشه در تحلیل شبکه های اجتماعی دارد به منابع درون شبکه اجتماعی یک فرد برای دستیابی به اطلاعات می پردازد. دو نظریه فقر و سرریز اطلاعات به پرهیز از اطلاعات اشاره دارند، یعنی موقعیتی که اطلاعات وجود دارد اما دسترسی به آن محدود شده است. دو نظریه سرمایه اجتماعی و فقر اطلاعاتی به ساختار طبقات اجتماعی در اطلاع جویی تاکید دارند و به اهمیت وجود اعتماد در میان افراد جامعه برای دسترسی به اطلاعات می پردازند.
کتابخانه ها می توانند با ارائه برنامه هایی سرمایه اجتماعی کاربران را تقویت کنند و بر سرریز اطلاعات و فقر اطلاعاتی آن ها غلبه کنند.