ماتریالیسم و امکان آگاهی

ماتریالیسم نوعی انحصارگرایی در حوزه وجود است که در دوران مدرن نخست در چارچوب فلسفه های مکانیکی و با تکیه بر اتمیسم طرح شد. با اینکه این بیان از ماتریالیسم به دلیل جزم اندیشی حاکم بر آن اکنون طرفدار چندانی ندارد، هنوز پیش فرض های ماتریالیستی در معرفت شناسی حضوری پررنگ دارند. این نوشتار با نگاهی انتقادی به بررسی لوازم این پیش فرض ها در ارتباط با دو مولفه آگاهی و اختیار می پردازد. در این مسیر از فیزیک گرایی، رفتارگرایی، الگوی کامپیوتری ذهن و معرفت شناسی طبیعی شده به منزله رویکردهایی ماتریالیستی که در معرفت شناسی معاصر حضور دارند بحث خواهد شد و در نهایت لازمه مشترک این رویکردها مبنی بر تعین گرایی و امکان پیش بینی رفتارهای فردی و جمعی انسان ها مورد نقد قرار خواهد گرفت. روش بحث، تحلیلی است و نتیجه این پژوهش بر ناکارآمدی رویکردهای ماتریالیستی در حوزه علوم انسانی تاکید دارد.