عملکرد و حساسیت روش های تصمیم گیری دلفی و AHP به پاسخ گروه های تصمیم گیری در پژوهش های منابع طبیعی

برای مدیریت و برنامه ریزی صحیح و توسعه در هر بخش از منابع طبیعی، باید عوامل مختلفی را از نظر فنی، اقتصادی اجتماعی، محیط زیست، و اکولوژیک مدنظر قرار داد. بدین سبب، مدلی که این معیارها را در فرایند تصمیم گیری به کار بگیرد و نتایج مطمئنی ارائه بدهد، ضروری خواهد بود. از روش هایی که در سال های اخیر در چنین مطالعاتی مورد توجه پژوهشگران در داخل کشور قرار گرفته فرایند تحلیل سلسله مراتبی است. اما اینکه آیا این فرایند می تواند مدلی مطلوب در چنین مطالعاتی باشد و اینکه نتایج حاصل از آن تا چه حد قابلیت استفاده در مرحله اجرا را دارد، خود نیاز به بررسی و مطالعه جداگانه ای دارد. بنابراین، در این پژوهش که با هدف ارزیابی چند معیاری شبکه جاده های جنگلی صورت گرفته، از دو روش مختلف ارزیابی، یعنی روش دلفی و روش AHP، استفاده شد تا نحوه اولویت بندی معیارها از سوی کارشناسان در دو روش مقایسه شود. نتایج این مطالعه نشان داد که اکثر کارشناسان این مطالعه نظرهای متفاوتی (در رابطه با اولویت بندی و میزان اهمیت معیار ها) را در دو روش مختلف ارائه دادند. همچنین نتایج حاصل از میانگین گیری و تلفیق امتیازها در دو روش نشان داد که ترتیب اولویت های مربوط به 4 معیار اول از 8 معیار تعیین شده در دو روش همخوان بوده و ترتیب سایر اولویت ها در این دو روش متفاوت بوده است. طبق نتایج این مطالعه، اختلاف نظر در بین کارشناسان در روش دلفی به دلیل تکرار دور های مطالعه و تکیه بر اصل توافق جمعی، در مرحله پایانی این روش به طور چشمگیر کاهش یافت. اما در رابطه با روش AHP نتایج نشان داد که حساسیت اجرای این روش به پاسخ های کارشناسان بسیار بوده که ضرورت دقت بیشتر پژوهشگران در استفاده از این روش و استفاده از نتایج این روش در عمل و همچنین توجه بیشتر کارشناسان در هنگام وزن دهی را می طلبد.