تعیین پارامترهای قطب اولر بلوک های زمین ساختی در منطقه شمال شرق ایران بر پایه داده های GPS

برای بررسی تغییر شکل پوسته زمین، جابجایی صفحات، لغزش گسل ها و میزان سرعت بین لرزه ای گسل ها، مدلسازی های مختلفی وجود دارد. مدل بلوک یکی از مدلسازی های متداول و شناخته شده به منظور بررسی تغییر شکل پوسته است که با استفاده از مشاهدات GPS (داده های ژئودتیکی) و تلفیق آن با داده های زمین شناسی با ساختاری هندسی به بررسی چرخش صفحات منطقه مورد مطالعه و اندازه گیری نرخ لغزش گسل ها می پردازد. در این نوع مدلسازی فرض می شود جابجایی تنها در یک مرز مشخص که همان خط گسلی بین دو بلوک است اتفاق می افتد. در واقع چنانچه رفتار هر بلوک بر پایه قطب اولر ارزیابی شود، می توان با تعیین پارامترهای قطب اولر برای هر بلوک، در مورد نرخ لغزش خطوط گسلی که همان مرز بلوک ها هستند نیز اظهار نظر نمود. در این پژوهش حرکت قطعات محصور به خطوط گسلی (بلوک ها) بر اساس مفهوم قطب اولر مورد توجه قرار گرفت و با استفاده از میدان سرعت GPS موجود در منطقه شمال شرق ایران پارامترهای هر بلوک تعیین گردید. در این تحقیق 13 بلوک برای کل ایران در نظر گرفته شد و با کمک بردارهای سرعت GPS موجود، پارامترهای قطب اولر هر کدام محاسبه گردید. قطب اولر برای بلوک های منتهی به منطقه شمال شرق ایران که در این تحقیق از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند، با نرخ چرخش ساعتگرد 0.288°±0.097° Myr-1 و نرخ چرخش ساعتگرد 0.303°±0.042° Myr-1 به ترتیب برای بلوک های کویر و لوت به دست آمدند.