مروری بر سیاست های صنعتی در ایران و کره در دوره 2012-1960

تبیین موفقیت کره جنوبی در زمینه توسعه اقتصادی و صنعتی و علل عدم موفقیت ایران در این زمینه هدف اصلی این مقاله است. برای تبیین عملکرد متفاوت این دو کشور به سطح اولیه صنعتی شدن آنها، به ماهیت رژیم سیاسی و نهادهای اقتصادی و سیاست های تجاری و صنعتی در این کشورها نگاهی انداخته ایم. یافته های این تحقیق به این شرح است: نخست قبل از دهه 1960 سطح تولید ناخالص داخلی سرانه و توسعه صنعتی در کره بالاتر از ایران بوده و کره در مقایسه با ایران در موقعیت بهتری برای رشد دراز مدت و توسعه صنعتی قرار داشته است. دوم در دوره 1977-1960، رژیم های سیاسی، سازمان برنامه ریزی و نظام بانکی در هر دو کشور مشابهت هایی داشت و به رغم آن که کره رویکرد صادراتی و ایران رویکرد جایگزینی واردات را اتخاذ کرده بودند، رشد اقتصادی و توسعه صنعتی در کره و ایران در همسنجی با کشورهای در حال توسعه دیگر بالاتر بود. سوم در دوره 2012-1980 دولت کره رژیم تجاری و سرمایه گذاری مستقیم خارجی خود را آزاد تر کرد، به بازارها نقش بیشتری اعطا نمود و در سیاست های صنعتی خود با هدف تسهیل ورود آن کشور به اقتصاد دانش بنیان بازنگری کرد. اما اقتصاد ایران در دوره طولانی 2013-1979 با انقلاب و یک جنگ طولانی، تحریم های بین المللی، گسست های نهادی و تغییرات متعارض در سیاست های اقتصادی مواجه بود. عملکرد بهتر اقتصاد کره در این دوره را می توان به نهادها و سیاست های برتر آن نسبت داد. چهارم حتی اگر ایران با همه این ناملایمات مواجه نمی شد، سیاست جایگزینی واردات، همراه با فقدان سیاست صنعتی، نمی توانست موجب تحول صنعتی و ایجاد مزیت رقابتی برای کشور باشد.