استفاده از منطق فازی در برآورد احتمال شکست در آنالیز ریسک به روش درخت خطا

روش تجزیه وتحلیل درخت خطا یک ابزار مناسب برای تجزیه وتحلیل شکست و تعیین نرخ آن می باشد. در برخی موارد به دلیل نبود اطلاعات در خصوص فرایند و رویدادهای اصلی، برآورد دقیق احتمال شکست مشکل است. در این گونه موارد، استفاده از ابزار فازی می تواند مفید باشد. در مطالعه حاضر به منظور برآورد احتمال شکست در آنالیز ریسک واحد تقطیر یک پالایشگاه نفت با روش درخت خطا از منطق فازی استفاده شد. در این مقاله ضمن بیان روش بکار رفته، نتایج حاصل از آنالیز ریسک رآکتور واحد تقطیر ارائه شده است.
در این مطالعه توصیفی با اعمال HAZOP مخاطرات فرآیند موردبررسی تهیه و درخت خطای آن رسم شد. در صورت وجود نرخ احتمال ورودی به درخت خطا مقدار نرخ شکست از روابط مربوطه محاسبه شد. در غیر این صورت از منطق فازی استفاده شد. مراحل منطق فازی با انتخاب تیمی متشکل از خبرگان آغاز و به برآورد نرخ احتمال رویدادهای ریشه ای ختم شد. برای برآورد احتمال از فرمول توصیه شده توسط Onisawa استفاده شد. پس ازآن نرخ رویداد اصلی از رابطه مربوطه محاسبه شد. سپس با استفاده از رابطه فاسل-وسلی بحرانی ترین MCS مشخص شد. در خاتمه اثربخشی حذف سه شکست ریشه ای مهم به صورت انفرادی و توام موردبررسی قرار گرفت.
استفاده از HAZOP برای شناسایی مخاطرات رآکتور واحد تقطیر منجر به شناسایی 4 علت اصلی و 13 علت ریشه ای شد. از مجموع 13 رویداد انتهایی، 7 رویداد فازی و 6 رویداد احتمالاتی بودند. نتایج نشان داد که حذف بحرانی ترین MCS یعنی A.3.2 میزان قابلیت اطمینان رویداد اصلی را ممکن است به میزان 9/5 درصد افزایش داده و از 0/914 به 0/968 ارتقاء بخشد. هم چنین حذف توام سه MCS بحرانی یعنی A2.2، A3.1، A3.2 نیز میزان قابلیت اطمینان رویداد اصلی را به میزان 4/8 درصد از 0/914 به 0/991 افزایش داد.
در هنگامی که اطلاعات کافی در خصوص فرایند و رویدادهای اصلی وجود ندارد، با استفاده از ابزار فازی می توان احتمال شکست را تعیین کرد.