سیر نفوذ موسیقی غربی به ایران در عصر قاجار

نفوذ موسیقی غربی به ایران، برخلاف نقاشی غربی که از عصر صفوی آغاز شد، بسیار متاخر است و از دوره قاجار عقب تر نمی رود. در ضمن، این نفوذ به طور غیرمستقیم و در پی مدرن سازی قشون کشور توسط عباس میرزا صورت گرفت که یکی از ملزومات آن، ایجاد دسته موسیقی نظامی به شیوه غربی بود. بنابراین، موسیقی غربی، مثل برخی از کشورهای منطقه، با موسیقی نظامی وارد ایران شد و بعدها، در زمان ناصرالدین شاه، آموزش نظام مند مبانی این موسیقی را نیز، توسط یک افسر موسیقی فرانسوی، با خود همراه آورد. با این حال، شواهد نشان می دهد که در طول دوره قاجار، این موسیقی تاثیر ناچیزی بر موسیقی ایران از نظر ساختاری به جا گذاشت و بیشتر، به عنوان یک «موسیقی دوم»، در کنار موسیقی ایرانی به حیات خود ادامه داد؛ چیزی که قابل مقایسه با تاثیر سریع نقاشی غربی، که تقریبا از همان ابتدا منجر به «فرنگی سازی» شد و در اواسط عصر ناصری تقریبا به کلی نقاشی سنتی را به حاشیه راند، نیست. برای اینکه موسیقی غربی تاثیری روشن بر فرهنگ شنیداری و به تبع آن، بر ساختارهای موسیقی ایران بگذارد، می بایست تا دوره پهلوی صبر کرد. با این حال، برخورد با موسیقی غربی منجر به نوعی مدرن سازی در فرهنگ موسیقایی کشور در اواخر عصر قاجار شد.