سکرات مرگ و واکنش متفاوت انسان ها به هنگام احتضار

ماهیت و مفهوم مرگ، نیستی و زوال نیست بلکه انتقال است، آن هم انتقال از حیات دنیا به حیات اخروی و آن حقیقتی غیرقابل انکار است که تک تک پدیده های موجود را فرا می گیرد. در قرآن، مفهوم مرگ در الفاظ مختلف بیان شده و تاکید دارد که وجود انسان بطور کامل دریافت می شود و چیزی از او پراکنده و گم نخواهد شد. مرگ برای انسان به عنوان سرنوشتی حتمی و مقدر است که کسی با اتکا به هیچ مقام و منسبی نمی تواند آن را از خود برهاند و از این قضاء مقدر الهی مصون بماند؛ اما نحوه ظهور و رویارویی برای همگان یکسان نیست و وضعیت انسان های مختلف در آستانه مرگ متفاوت است. هم چنین در آیات و روایات لحظه فراغ و جان کندن - که به تعبیر قرآن - سکرات نام دارد، سخت توصیف شده است. در این مطالعه لحظه جدایی روح آدمی، مرگ و حالات آن بررسی شده است.
در این مطالعه مطالب با تکیه بر منابع دینی، قرآن، نهج البلاغه و بحارالانوار و با استفاده از واژه های کلیدی انسان، مرگ، سکرات و واکنش متفاوت انسانها به هنگام احتضار بررسی شده است.
اکثر انسان ها همواره از مرگ به عنوان سرنوشتی با نتیجه نامعلومی یاد می کنند و چون سرگرم زندگی دنیایی هستند گمان می کنند مرگ نابودی است و زندگی بعد از آن هرگز معنایی ندارد و از یاد مرگ می ترسند و از نشانه های آن فرار می کنند. مرگ انسان به تعبیر قرآن، به یقین، فرا می رسد و این حقیقتی قطعی و غیرقابل انکار برای هر موجود زنده است؛ اما اکثر مردم از آن می ترسند و علت آن می تواند ریشه های مختلفی داشته باشد.
مفهوم مرگ برای هر انسانی متناسب با زندگی وی است؛ یعنی تصور افراد از زندگی و برداشت آن ها از مرگ نقش مهمی دارد و لحظه مرگ برای هر گروه از انسان ها متفاوت است؛ یعنی (به طور نسبی) حالت جان دادن هر فرد، بنابر عملکرد او و تطبیق آن با اعتقادات و نیاتش در دنیا صورت می گیرد. نقش میزان دلبستگی به جسم، خانواده، مایملک و به طورکلی دنیا نیز غیر قابل انکار است.