ارزیابی توان تفرجی پارک های جنگلی شهری با تکیه بر فاکتورهای موثر در تفرج، مطالعه موردی: پارک جنگلی سرخه حصار

ارزیابی توان تفرجی به معنای تعیین قابلیت سرزمین برای کاربری اکوتوریسم و تفرج است. در این مطالعه ابتدا با استفاده از مدل مرسوم کاربری توریسم و 5 پارامتر اکولوژیکی (شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا، پوشش گیاهی و خاک)، مناطق مناسب برای استفاده تفرجی به دو شکل متمرکز و گسترده در پارک جنگلی سرخه حصار شناسایی شد. نتایج نشان داد که 223 /297 هکتار از سطح پارک توان تفرج گسترده طبقه 1، 465 /86 هکتار توان تفرج گسترده طبقه 2، 126 /1 هکتار توان تفرج متمرکز طبقه 1 و 417 /137 هکتار توان تفرج متمرکز طبقه 2 را داشته و 212 /16 هکتار از سطح پارک حفاظتی است. با بررسی های مختلف مشخص شد که یکی از مشکلاتی که سبب افزایش ناهنجاری در طبیعت پارک می شود، عدم توجه به کلیه عوامل اساسی موثر در تعیین قابلیت تفرجی پارک (امکانات تفریحی و منابع آبی) می باشد. به همین منظور برای ارزیابی استفاده مناسب گردشگران از مکان های تفرجی از مصاحبه حضوری با پرسشنامه استفاده شد. همزمان با این ارزیابی، کلیه نقاط مربوط به منابع آبی و امکانات پارک شناسایی شده و به منظور تهیه نقشه منابع آبی و امکانات پارک با GPS ثبت شد. همچنین موقعیت کلیه نقاط داخل طبقات تفرجی، که در آنها پرسشنامه توزیع شده بود نیز ثبت گردید. نتایج نشان داد استفاده مردم از پارک مطابق طبقه بندی صورت گرفته نبوده و تفرج با امکانات، جاذبه ها و منابع آبی پارک ارتباط مستقیم دارد. لذا این فاکتورها به عنوان لایه های اطلاعاتی مثبت با نقشه توان تفرجی بدست آمده رویهم گذاری شده و نقشه نهایی توان تفرجی پارک بر اساس این عوامل بدست آمد. نتایج نهایی نشان داد که روش متداول با وجود کارآیی بسیار، بدلیل در نظر نگرفتن کلیه عوامل موثر در تفرج، نیاز به وارد کردن لایه های اطلاعاتی دیگری علاوه بر عوامل اکولوژیکی دارد.