بررسی نظریه اسکوپوس (هدفمندی) در نهضت ترجمه بغداد

نهضت ترجمه بغداد یکی از مهم ترین دوره های تاریخ ترجمه است. پیروی از شیوه علمی در ترجمه، تنوع آثار ترجمه شده و اتخاذ روش های مختلف در ترجمه ازجمله ویژگی های این نهضت یا «مکتب ترجمه بغداد» هستند. نظریه اسکوپوس یا هدفمندی در ترجمه نیز که نخستین بار در اواخر دهه هفتاد میلادی ازسوی هانس ورمیر مطرح شد، از مهم ترین نظریات کارکردگرا در حوزه مطالعات ترجمه به شمار می رود. در این نظریه، هدف نقش عمده ای در جهت دهی به کنش ترجمه ایفا می کند؛ تاآنجایی که شکل نهایی ترجمه در متن مقصد تابع هدفی است که برای آن درنظر گرفته شده است. در این نظریه، بحث «سفارش» برای نخستین بار مطرح می شود و مخاطب اهمیت ویژه ای در تصمیم گیری های مترجم پیدا می کند. در مقاله حاضر، نهضت ترجمه بغداد با توجه به شاخص های نظریه هدفمندی بررسی شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد موارد مطرح شده در نظریه هدفمندی نمود بارزی در نهضت بغداد داشته اند.