رویکرد میان فرهنگی در نقد هنر

نگره تاریخ و نقد هنر جهانی در بستر دانشگاهی همواره بر بستری از اندیشه غربی استوار بوده، و کتب آموزشی این رشته ها نیز بیشتر بر دوره های مختلف تاریخ هنر اروپا و امریکا متمرکز بوده اند. در دهه های اخیر این معادله تغییر کرده و ورود پژوهشگران از فرهنگ های مختلف به عالم تاریخ هنر دامنه جغرافیایی و مفهومی این شاخه را گسترش داده و توجه بیشتر به هنر دیگر فرهنگ ها و ملل را در شمار اولویت های آن قرار داده است. این مقاله مروری بر رویکرد میان فرهنگی در نقد هنر است که اساس آن بر این استوار است که تعاریف و جلوات هنر نزد ملل و جوامع مختلف یکسان نیست؛ و بنابراین چارچوب های نقد هنری غربی برای بررسی این اشکال متنوع هنری کافی و مفید به نظر نمی رسد. رویکردهای میان فرهنگی به طور عمده بر بافتار اثر تاکید دارند، و این بافتار بیشتر از زاویه انسان شناسی مورد بررسی قرار می گیرد. در رویکردهای میان فرهنگی، هدف مطالعه هنر «فی نفسه» نیست، بلکه درک «مردمان» از طریق آثارشان است. بنابراین هنر در بسترهای اصلی آفرینشش مورد خوانش قرار می گیرد، و نه در انزوا و منتزع از خاستگاه خود. این خوانش به مخاطب امکان می دهد که آثار را چنان که خالقانشان می خواسته اند، ببینند، و نه تنها در حکم کنجکاوی، بلکه به مثابه تجلیات پیچیده معانی متافیزیکی، فرهنگی، و عاطفی یک فرهنگ. در بستر نقد هنری معاصر، توجه به چنین رویکردی می تواند نقد هنری را در بستر آموزش و تجربه غنا و توان بیشتری ببخشد.