بررسی شاخص کیفیت زندگی در استان های کشور (1388 -1382)

بحث کیفیت زندگی به تازگی در ادبیات توسعه ی پایدار و برنامه ریزی توسعه ی اجتماعی و مباحث اقتصاد نوین مطرح شده و جایگاه ویژه ای یافته است. از این رو، شناخت، اندازه گیری و بهبود کیفیت زندگی از اهداف عمده ی محققان، برنامه ریزان و دولت ها در چند دهه ی اخیر بوده است؛ به طوری که در طول سه دهه ی اخیر کیفیت زندگی به عنوان جانشینی برای رفاه مادی در نظر گرفته شده است. شاخص کیفیت زندگی به عنوان ترکیبی از چند متغیر متفاوت اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی و شرایط محیطی در نظر گرفته می شود که غالبا از طرق مختلفی بر توسعه ی انسانی و اجتماعی در سطح فردی و جامعه اثر می گذارد. از این رو این شاخص می تواند به عنوان ابزاری نیرومند در برنامه ریزی های توسعه ای در یک جامعه بکار گرفته شود. با توجه به اهمیت موضوع و عوامل موثر بر کیفیت زندگی، هدف از این مطالعه ساخت شاخص مرکب کیفیت زندگی و مقایسه ی وضعیت این شاخص در استان های کشور در طول دوره ی زمانی 1388-1382 می باشد. به این منظور سعی شده است با استفاده از ترکیب روش های تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی، شاخص کیفیت زندگی در استان های کشور محاسبه و رتبه بندی شود. نتایج حاصل نشان می دهد که در طول دوره ی مورد بررسی استان تهران به عنوان مرفه ترین استان کشور با فاصله ی زیاد نسبت به سایر استان ها مطرح شده است. استان های آذربایجان شرقی و اصفهان بهبود نسبی در سطح کیفیت زندگی داشته اند این در حالی است که استان های لرستان، ایلام و (بیش از همه) سیستان و بلوچستان کاهش سطح کیفیت زندگی داشته اند.