تاثیر برنامه خودمراقبتی بر اساس مدل مراقبت از خود«اورم» بر نقایص خودمراقبتی روان شناختی بیماران تحت همودیالیز

نارسایی مزمن کلیه بیماری مزمنی است که باعث نقایص متعددی در رفتارهای خودمراقبتی می گردد. فراگیری فعالیت های خودمراقبتی می تواند فرد را به سمت سلامتی و رفاه سوق دهد، از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر برنامه خودمراقبتی بر اساس مدل مراقبت از خود «اورم» بر نقایص خودمراقبتی روان شناختی بیماران تحت درمان با همودیالیز مراجعه کننده به بیمارستان ولیعصر (عج) بیرجند انجام گردید.
روش پژوهش: تعداد 36 بیمار همودیالیزی مراجعه کننده به بیمارستان ولیعصر (عج) بیرجند در این پژوهش نیمه تجربی با روش نمونه گیری در دسترس در سال 1392-1391 مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات ابزار پژوهشگر ساخته بررسی نقایص روان شناختی تهیه شده بر اساس مدل خودمراقبتی «اورم» بود که پس از تایید روایی و پایایی به صورت مصاحبه حضوری تکمیل گردید و پس از تجزیه و تحلیل و بررسی فرم ها و در نظر گرفتن توانمندی های بیماران جهت خودمراقبتی آموزش های مربوط به هر یک از واحدها به صورت انفرادی و چهره به چهره داده شد، پس از انجام برنامه خودمراقبتی به مدت یک ماه مجددا برای واحدهای پژوهش پرسشنامه تکمیل گردید و اطلاعات به دست آمده با نرم افزار SPSS ویرایش 17 و آمار توصیفی و استنباطی در سطح معنی داری (P≤ 0.05) تجزیه و تحلیل شدند.

یافته ها موید این موضوع بود که نقایص خودمراقبتی روان شناختی مطالعه شامل (نقص در آگاهی از روش های آرام سازی وحل مساله برای کاهش خشم و عصبانیت، نقص در بکارگیری از روش های آرام سازی و حل مساله برای کاهش خشم و عصبانیت، نقص در استفاده از جملات مثبت در زندگی، نقص در بیان احساسات با خانواده و دوستان، انزوای اجتماعی، اندوه، ناامیدی و...) بود که در قبل از مداخله اکثر بیماران 33 نفر (91/7 درصد) نقص در آگاهی از روش های آرام سازی و حل مساله برای کاهش خشم و عصبانیت و همینطور نقص در بکارگیری از این روش ها را داشتند که در بعد از مداخله بیمارانی که نقص در آگاهی از روش ها داشتند به 13 نفر (36/1درصد) با (P< 0.001) مطابق نتیجه آزمون مک نمار رسیده بودند و بیماران با نقص در بکارگیری از این روش ها به 18 نفر (50 درصد) با (P=0.001) رسیده بودند.

با توجه به نتایج مطالعه، ارتقاء رفتارهای خودمراقبتی در حیطه ی روان از طریق برنامه های خودمراقبتی می تواند کاهش قابل توجهی در مشکلات روان شناختی بیماران تحت درمان با همودیالیز داشته باشد لذا توصیه می شود جهت کاهش عوارض روانی ناشی از درمان با همودیالیز پرستاران از طریق آموزش برنامه خودمراقبتی زمینه را برای افزایش پیروی بیماران از رفتارهای خودمراقبتی فراهم کنند و در جهت ارتقاء سلامت و بهداشت روان این بیماران قدم بردارند.