تعیین منشا سنگ درونگیر ذخایر مس با میزبان رسوبی در حوضه طبس- راور بر پایه برداشت های ژئوشیمیایی و سنگ نگاری

این نوشتار، بخشی از نتایج پژوهش انجام شده در رابطه با بررسی ویژگی های ژئوشیمیایی کانسارهای مس با میزبان رسوبی در بلوک طبس- راور است که به منظور شناسایی ویژگی های ژئوشیمیایی محیط تشکیل این کانسارها تعیین سنگ منشا رسوبات در منطقه انجام شده است. بدین منظور افزون بر نمونه های ژئوشیمیایی متعارف 55 نمونه کانی سنگین از رسوبات آبراهه ای و 493 نمونه سنگی از رخنمون های سنگ درونگیر کانی سازی برداشت شد. بر پایه مطالعه نمونه های کانی سنگین و مقاطع نازک تهیه شده از رخنمون سنگ های تخریبی منطقه، کانی ها و اجزای تشکیل دهنده رسوبات تخریبی تعیین شد. سپس بر پایه محل برداشت نمونه های بالا، نقشه توزیع فضایی شاخص های محتوای فلدسپار و اجزای دگرگونی نمونه ها با استفاده از روش کریجینگ شاخص رسم شد. با مقایسه نقشه رسم شده و زمین شناسی یکپارچه بلوک های مجاور، سنگ مادر اولیه تامین کننده رسوبات تخریبی در حاشیه باختری بلوک طبس- راور در محدوده بلوک های کلمرد و پشت بادام تعیین شد. به منظور تعیین دامنه سنی سنگ منشا احتمالی اجزای تخریبی ماسه سنگ های درونگیر ذخایر مس با میزبان رسوبی از بلورهای زیرکن استفاده شد. بلورهای زیرکن از نمونه های ماسه سنگ با سن حد فاصل ژوراسیک تا کرتاسه و همچنین از نمونه های کانی سنگین استخراج شده و بر پایه آن دامنه سنی سنگ مادر تامین کننده اجزای تخریبی حوضه رسوبی طبس- راور مشخص شده است. نتایج سنجش سن بلورهای زیرکن بیانگر وجود چهار جامعه آماری متمایز در نتایج بوده است. بخش عمده نتایج تعیین سن با دامنه سنی سنگ مادر تعیین شده در حاشیه باختری حوضه منطبق بوده و توزیع فراوانی سن بلورهای زیرکن ها با فرایندهای کوهزایی شناخته شده در ایران مرکزی همخوانی قابل قبولی از خود نشان داده است. بخشی از بلورهای زیرکن نیز که دارای قدمت بیش از یک میلیارد سال بوده اند وجود دو فاز کوهزایی در بازه 1/7 تا 2 میلیارد سال و در حد فاصل 2/5 میلیارد سال پیش را در سنگ مادر پی سنگ ایران مرکزی پیشنهاد کرده است.