همگرایی اقتصادی قبل از جهانی سازی اقتصاد (رویکردی بر جایگاه ایران)

جهان در حال گذار از مرحله جدال ملت ها در روابط تجاری به مرحله جدید مبادلات همه جانبه و مشارکت همگانی در فعالیت های اقتصادی است. تحقیق حاضر تحقیقی تحلیلی-توصیفی است. این تحقیق به بررسی و تحلیل شاخص های باز بودن تجاری و نسبت صادرات و واردات در نه دوره 5 ساله (2010-1966) برای اقتصاد ایران می پردازد. نتایج تحقیق گویای این واقعیت است که جز در دو دوره 5 ساله اول (2010-1966)، توان تجارتی کشور ایران در صحنه بین المللی پایین بوده است. به گونه ای که جز در این فاصله زمانی، ایران در مابقی دوره ها با توجه به شاخص رائو جزء کشورهای کم درآمد و با اقتصاد بسته محسوب می شود از طرفی با توجه به نرخ مبادله پائین ایران در مقابل کشورهای صنعتی، در صورت آزادسازی تجاری زیان های جبران ناپذیری به کشور وارد خواهد شد. همچنین با توجه به نتایج تخمین مدل برآوردی بزرگترین تاثیر بر تولید ناخالص داخلی به ترتیب توسط متغیرهای تراز تجاری، حجم تجارت، تحریم ها و جنگ ایجاد شده است. از طرفی با توجه به منفی بودن تراز تجاری و با معنا بودن ضرایب متغیرهای مجازی جنگ و تحریم ها می توان این نتیجه را استخراج نمودن که ایران از لحاظ شاخص های جهانی سازی و همگرایی اقتصادی در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. تحقیق حاضر راه حل جهت رویارویی ایران با این پدیده را، تقویت پیمان های تجاری موجود مثل «اکو»، «اوپک» و سازمان کشورهای توسعه اسلامی می داند.