بررسی ارزش رجحانی گیاهان مرتعی در ماه های مختلف فصل چرا در منطقه سرعلی آباد گرگان

در این پژوهش ارزش رجحانی گیاهان مرتعی منطقه سرعلی آباد گرگان در ماه های مختلف فصل چرادر سال های 1386 الی 1389 به روش زمان سنجی مورد بررسی قرار گرفت. در این روش زمان صرف شده برای چرای گونه ها با اندازه گیری و درصد زمان چرا شده گونه ها محاسبه گردید. سپس با محاسبه نسبت گونه در جیرهو نسبت گونه در علوفه شاخص انتخاب محاسبه شد. نوع دام مورد بررسی گوسفند نژاد زل آمیخته به وزن 46 کیلوگرم و سه ساله بوده است. تجزیه و تحلیل آماری داده ها در قالب آزمایش فاکتوریل بر اساس طرح بلوک کامل تصادفی و میانگین داده ها با استفاده از آزمون چند دامنه دانکن در نرم افزارSAS مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد بین ارزش رجحانی گونه ها در زمان های مختلف فصل چرا اختلاف معنی داری وجود دارد ولی بین ارزش رجحانی ماه های مختلف فصل چرا به تنهایی معنی دار نبوده است. ارزش رجحانی گونه ها در ماه خرداد نشان داد اغلب گونه های پهن برگ علفی دائمی مانند Medicago lupulina، Taraxacumbrevirostre، Medicago sativa، Tragopogongraminifolius، Galliumverum، Centaureazuvandica و Crepispulchra دارای ارزش رجحانی بالا (کلاسІ) نسبت به گندمیان دائمی (کلاسІІ) و پهن برگان غیر علفی مانند Cousiniaglaucopsis(کلاسІІІ) بودند. در تیر ماه ارزش رجحانی اغلب گیاهان پهن برگ علفی دائمی کاهش پیدا کرد ولی برخی از آن ها مانند شنگ، گل گندم و ریش قوش افزایش یافتند. در این ماه ارزش رجحانی گونه گندمی علف بره(Festuca ovina) نسبت به ماه خرداد افزایش یافت(کلاسІ) ولی سایر گندمیان تقریبا ثابت ماندند. ارزش رجحانی در مرداد ماه نشان داد به جز گونه های گل گندم، ریش قوش و شیرپنیر که دارای ارزش رجحانی بالا بودند(کلاسІ)، سایر گونه های پهن برگان علفی مانند شنگ، یونجه و یونجه سیاهبه خاطر اتمام مراحل فنولوژی و رسیدن بذر ارزش رجحانی آن ها کاهش چشمگیری داشته است. در این ماه از گندمیان دائمی، گونه های علف بره و چمن باریک برگ(Poa angustifolia) دارای ارزش رجحانی بالا(کلاسІ)، علف پشمکی(Bromustomentellus) ارزش رجحانی متوسط(کلاسІІ)و سایر گندمیان دارای ارزش رجحانی پایین(کلاسІІІ) بودند. گونه پهن برگ خاردار هزار خار نیز ارزش رجحانی پایینی داشت.در مجموع ارزش رجحانی گیاهان مرتعی از مرحله رشد رویشی به سمتمراحل گل دهی و زایشی کاهش پیدا کرد، همچنین نتایج این پژوهش نشان داده است که گوسفندان گونه های پهن برگ علفی دائمی را نسبت به گندمیان دائمی و پهن برگان خشبی ترجیح می دهند.