تاثیر سطوح مختلف بهره برداری دام بر تولید زیراشکوب و ساختار تاج پوشش سه بوته مرتعی کاهوی بیابانی، گون و ورک(مطالعه موردی: مراتع کاخک گناباد)

تاثیر سطوح مختلف بهره برداری بر تولید گیاهان در زیراشکوب سه بوته مرتعی کاهوی بیابانی (Scariolaorientalis)،گون (Astragalusheratensis) وورک (Rosa persica)بررسی شد. سه رویشگاه مرتعی مجاور هم در مراتع استپی کاخک گناباد، استان خراسان رضوی، انتخاب شدند.رویشگاه ها تحت شدت های مختلف چرای دام (شدید، متوسط و عدم چرا)قرار داشته ولی از نظر فیزیوگرافی مشابه بودند. در هر یک از رویشگاه ها، نمونه گیریدر داخل پلات و در امتداد 20 ترانسکت تصادفی 50 متری، در بهار و تابستان 1391انجام شد. در هر پلات، درصد پوشش تاجی و ارتفاعبوته های غالب، و تولید زیراشکوب و فضای باز مجاور بوته ها (فاصله 50 سانتی متری) با استفاده از پلات انعطاف پذیربرآورد شد. تحت چرای شدید و متوسط دام تولید گیاهان در زیراشکوب هر سه بوته بیشتر از فضای باز آن ها بود، در حالی که در منطقه قرق تولید زیر اشکوب مشابه فضای باز بود.در سایت چرای شدید، یک رابطه همبستگی منفی بین تولید گیاهان زیراشکوب و سطح تاج (0/47-=r) و ارتفاع (0/54-=r) گیاهان بوته ای وجود داشت. علاوه براین، سطح تاج و ارتفاع گیاهان بوته ای در سایت چرای شدید کمتر از سطح و ارتفاع آن ها در سایت های چرای متوسط و قرق بود. بنابراین، بر اساس نتایج این پژوهش، گیاهان بوته ای خاردار غیرخوش خوراک مرتعی می توانند تحت چرای داماثر تسهیل مکانیکی بر گیاهان زیراشکوب خود داشته و آن ها را در برابر چرای دام محافظت کنند، اما در دراز مدت ممکن است تحت چرای شدید بوته های پرستار خود نیز آسیب دیده و اثر تسهیل کمتری داشته باشند.