شکل گیری و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی قیرهای طبیعی(بیتومن) در منطقه کلک بیشه(شمال شرق پل دختر، استان لرستان)

منطقه مورد مطالعه در شمال شرق پل دختر قرار گرفته و بخشی از زون زاگرس چین خورده محسوب می شود. قیرهای طبیعی مورد مطالعه، بیشتر به صورت رگه هایی با ضخامتی در حد چند سانتیمتر تا یک متر و طول صدها متر با روندهای مختلف در شکستگی های سازند امیران قرار دارند. نتایج حاصل از بررسی ژئوشیمیایی و پارامترهای فیزیکی نشان میدهد میزان اکسیژن نمونه ها کم و میزان کربن آنها زیاد بوده و بیانگر کیفیت مطلوب آنهاست. همچنین، اندازه گیری میزان خاکستر، رطوبت و مواد فرار قیرطبیعی منطقه نشان می دهد که این نمونه ها دارای کیفیت بالایی هستند. آنالیزهای XRF بیانگر آن است که نمونه های مورد مطالعه حاوی عناصر فلزی ناچیز بوده و درصدی از عناصر مضر زیست محیطی نیز وجود دارد. پایین بودن مقدار وانادیوم این قیرهای طبیعی، شرایط احیایی در زمان رسوب گذاری سنگ منشا با لیتولوژی مارنی(با فراوانی بیشتر کربنات نسبت به شیل) را نشان میدهد. بدین ترتیب، نتایج حاصل از این مطالعات بر این امر دلالت می کند که منشا قیرهای طبیعی مورد مطالعه، از سازندهای پایینی، نشات گرفته که هم کربناته و هم شیلی هستند و در مسیر مهاجرت به سمت بالا از سازندهای شیلی و کربناته عبور کرده است. به عبارت دیگر، درحین مهاجرت هیدروکربن ها از سازندهای عمیق تر، مواد آلی موجود در سازندهای جوانتر را نیز شسته و به صورت طبیعی در سطح زمین تجمع یافته است.