شناسایی گروه های آناستوموزی ریزوکتونیای سیب زمینی در استان های همدان و کردستان و بررسی امکان کنترل بیولوژیکی آنها با استفاده از گونه های تریکودرما

در طی مطالعه درباره بیماری ریزوکتونیایی سیب زمینی در سال 1385، از مزارع و انبارهای سیب زمینی استان های همدان و کردستان، پنجاه جدایه با مشخصات قارچ Rhizoctonia. solani از ساقه و ریشه و هشت جدایه از سختینه های موجود در سطح غده ها جداسازی شد. بعد از رنگ آمیزی هسته و بررسی های فیزیولوژیکی، تمام جدایه های تحت مطالعه با عنوان گونه R. solani شناسایی شدند. برای تعیین گروه های آناستوموزی جدایه ها، عمل آناستوموز با جدایه های استاندارد انجام گرفت و در مجموع 56 جدایه به عنوان گروه آناستوموزی 3 و یک جدایه به عنوان گروه آناستوموزی 4 شناسایی شد و یک جدایه با هیچ کدام از گروه های آناستوموزی موجود در این مطالعه آناستوموز نداد. آزمایش بیماری زایی 25 جدایه، آنها را در گروه بیماری زا قرار داد. توانایی بیوکنترلی چهار گونه از جنس تریکودرما شامل Trichoderma brevicompactum، T. koningiopsis، T. andinensis و T. virens روی دو جدایه از بیمارگر (6 و 16) که در آزمایش های بیماری زایی، شدیدترین بیماری زایی را داشتند، در شرایط آزمایشگاه مطالعه شد. نتایج نشان داد که به جز گونه T. andinensis، سایر گونه های تریکودرما بعد از متوقف کردن رشد بیمارگر شروع به پیشروی، استقرار و اسپورزایی روی پرگنه آن کردند و ضمن پیچش به اطراف ریسه ها سبب تخریب آنها شدند. تاثیر متابولیت های فرار تمام گونه های تریکودرما در کاهش رشد جدایه های ریزوکتونیا در مقایسه با تیمار شاهد معنا دار بود و در این میان گونه های T. virens، T. koningiopsis و T. brevicompactum به ترتیب دارای بیشترین تاثیر بودند. در بررسی تاثیر متابولیت های غیرفرار نیز گونه T. brevicompactum رشد جدایه های ریزوکتونیا را به طور کامل متوقف کرد.