بررسی کاربردهای فناوری نانو در بخش بالادستی صنعت نفت و ارائه راهکارهایی با هدف کاهش مشکلات اساسی و نیازهای کوتاه مدت ایران در این بخش

امروزه توسعه روزافزون کشورهای جهان (بویژه کشورهای توسعه نیافته و کم توسعه یافته) در کنار رشد جمعیت، نیاز آن ها به انرژی های فسیلی را افزایش داده است. از این رو تلاش در جهت کشف میادین نفت و گاز جدید که براساس آمارهای جهانی و سالیانه، تعداد آنها رو به کاهش است و از طرفی دیگر افزایش تولید از میادین موجود، امری بدیهی و اجتناب ناپذیر شده است. به همین دلیل، شرایط بازار و اقتصاد نفت در کنار تجهیزات پیشرفته کشف و تولید نفت و گاز دو عامل مهمی می باشند که کشورهای تامین کننده نفت و گاز جهان به آن ها نیاز اساسی دارند.
در این مقاله، کاربردهای فناوری نانو به عنوان فناوری که بسیاری از علوم، تجهیزات و صنایع را متحول کرده است، در چهار رکن اصلی اکتشاف، حفاری، استخراج و مدیریت مخازن نفت و گاز بخش بالادستی صنعت نفت بررسی گردید. هم-چنین نیازهای کوتاه مدت ایران به این فناوری با هدف توسعه سریع یا کاهش ضررهای مالی و معنوی (به عنوان کشوری که مجموع ذخایر نفت و گاز آن در رتبه نخست جهان قرار دارد)، با اشاره به مشکلات اصلی و عمده کشورمان در صنعت نفت بررسی شد و راهکارهایی از کاربرد این فناوری ارائه گردید. این بررسی نشان داد که با توجه به اهمیت صنعت حفاری و تاثیر آن بر سایر بخش های بالادستی، این صنعت بیش از سایر بخش ها به این تکنولوژی نیازمند است و فواید کوتاه مدت زیادی از کاربرد آن در این بخش حاصل می شود. به علاوه، بخش های استخراج و مدیریت مخازن نفت و گاز نیز با توجه به اینکه هدف اصلی و یکسانی را دنبال می کنند (افزایش تولید از مخازن)، به نیازهای به نسبت مشابهی از این تکنولوژی نیازمندند. هم چنین، با توجه به اینکه مخازن ایران از حیث رفتار سنگ و سیال مخازن ویژه ای در دنیا به حساب می آیند، استفاده از نتایج آزمایشگاهی و انجام آزمایشات علمی و کاربردی پیش از استفاده از این تکنولوژی در بخش استخراج (با هدف کاهش ریسک پذیری)، الزامی می باشد.