آرمان تکلیف، واقعیت نتیجه

ایفای نقش سیاسی از سوی فعالان سیاسی در بستر فرهنگی اسلام، نیازمند فهم منطق اسلام در شیوه ورود به فعالیت‌های سیاسی و پرداختن به آن است. در باب تکلیف و نتیجه، پرسش مهم این است که آیا یک بازیگر سیاسی باید مطابق با هدف مورد نظر یعنی منافع فردی یا گروهی خویش فعالیت نماید و تنها آن‌چه را به حال خود یا گروه مفید می‌یابد، مطالبه کند یا باید فقط به ایفای وظیفه‌ای بپردازد که از ناحیه‌ای خاص بر وی اعمال می‌گردد؟ و یا باید با تاملی عقلانی، به تحلیل وضعیت موجود بپردازد و بهترین شیوه اقدام را با نگاه به قواعد درست، مقتضای انسانیت و اصول حکمت در پیش گیرد؟ نتیجه‌گرایی، وظیفه‌گرایی و تکلیف‌گرایی سه شیوه و مبنای متمایز در فعالیت سیاسی است. اما آیا این سه مبنا از فعالیت سیاسی، مانعه‌الجمعند یا این‌که می‌توان از شیوه‌های ترکیبی نیز بهره برد؟ برای ارزیابی این مساله ابتدا به تحلیل هر یک از مبانی فوق می‌پردازیم...