توزیع تاج پوشش سویا (Glycine max L.)، توق (Xanthium strumarium L.) و تاج خروس (Amranthus retroflexus) در شرایط مختلف تداخل

به منظور بررسی تاج پوشش سویا و علف های هرز توق و تاج خروس در شرایط رقابتی (در شرایط رقابت کامل و یا کاربرد علف کش ایمازتاپیر) این آزمایش در سال 1386 و 1387در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. دز علف کش در2 سطح (صفر و 35 گرم ماده موثره در هکتار) و تداخل علف هرز توق (در تراکم های صفر، 2، 4 و 8 بوته در متر ردیف) و تاج خروس (در تراکم های صفر، 4، 8 و12 بوته در متر ردیف) ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که ساختار تاج پوشش سویا در شرایط رقابت با علف های هرز با تک کشتی این گیاه متفاوت است. در تک کشتی سویا، برگ ها در لایه های مختلف تاج پوشش (به جز لایه صفر تا 30 سانتی متر) پراکنش یکنواختی داشت. با افزایش تراکم علف های هرز، در شرایط عدم کاربرد علف کش، بخش عمده ای از سطح برگ سویا در لایه های فوقانی قرار گرفت و حتی در رقابت با تاج خروس، برگ های لایه های تحتانی (صفر تا 60 سانتی متر) حذف شد. بوته های سویا در تیمار کاربرد علف کش، در رقابت با توق یا تاج خروس توزیع سطح برگ مشابه با حالت تک کشتی نشان دادند. توق در تراکم های 2 و 4 بوته در متر ردیف، سطح برگ خود را در تمام لایه ها حفظ کرد که نشانگر تحمل آن به سایه است. در مقابل، تاج خروس در لایه های پایین دارای سطح برگ کم و یا فاقد سطح برگ بود. بررسی تغییرات عملکرد دانه در تراکم های مختلف توق یا تاج خروس نیز نشان داد که این صفت بیش تر تحت تاثیر رقابت با توق قرار گرفت که حاکی از قدرت رقابتی بالای این گیاه نسبت به تاج خروس است؛ لذا در مدیریت علف های هرز کنترل آن باید در اولویت قرار گیرد. هم چنین در صورت کاربرد دز کاهش یافته علفکش ایمازاتاپیر علف های هرز مذکور قادر به رقابت موثر با سویا نبودند. بنابراین کاربرد مقدار کاهش یافته این علفکش در شرایط مشابه توصیه می شود.