آسیب شناسی بیمارستانهای شهر مشهد با تاکید بر پدافند غیرعامل؛ مطالعه موردی: بیمارستانهای رضوی و امام رضا(ع)

شهرها در طول تاریخ همواره مراکز اصلی تجمع گروه های انسانی، تمرکز سرمایه گذاری های مادی و معنوی و مراکز اصلی رشد اقتصادی بوده و هستند. از سوی دیگر، این مراکز همیشه یکی از اهداف ثابت و پایدار در جریانها جنگها و تهاجمات نظامی بین طرفین جنگ مطرح می باشند. ایجاد ثبات و پایداری و کاهش میزان آسیبها و تلفات به مناطق شهری در جریان جنگها از جمله اهداف مهم برنامه ریزان و مسئولین شهری است. رویکرد پدافند غیرعامل یکی از روش هایی است که در این راستا امروزه مورد توجه خاص مسئولان و برنامه ریزان قرار گرفته است. هدف اصلی این مقاله نیز آسیب شناسی یکی از کاربری های مهم و حیاتی شهرها در زمان بحرانها یعنی مراکز درمانی و بیمارستانها به لحاظ رعایت اصول و الزامات پدافند غیرعامل می باشد. محدوده مورد مطالعه شهر مشهد و مراکز درمانی مورد مطالعه نیز بیمارستانهای امام رضا(ع) و رضوی می باشند. بیمارستانهای مورد مطالعه بر اساس دو معیار اصلی یعنی طراحی و نحوره مکان گزینی بر اساس اصول پدافند غیرعامل مورد بررسی قرار گرفتند. یافته های تحقیق گویای آن است که مهمترین نقطه ضعف بیمارستان رضوی در بخش طراحی، تجمیع بخش اکثر بخشهای بیمارستان در یک ساختمان می-باشد آما در ارتباط با مواردی چون وجود سیستم اطفاء حریق هوشمند، امدادرسانی هوایی، دسترسی به شبکه های ارتباطی و وجود فضای باز و پارکینگ در شرابط مناسبی قرار دارد. بیمارستان امام رضا نیز به لحاظ پراکندگی بخشهای مختلف بیمارستان، دسترسی به مترو، دسترسی به ایستگاه-های آتش نشانی و وجود امکانات امدادرسانی هوایی از وضعیت مناسبی برخوردار است؛ اما در مقابل به لحاظ فقدان سیستم اطفاء حریق هوشمند، نبود فضای باز کافی و مناسب در محوطه و اطراف بیمارستان، پارکینگ، عدم دسترسی به شریانهای ارتباطی درجه یک و وجود تقاطع ها و ترافیک بالا در محدوده اطراف بیمارستان و مجاورت با کاربری نظامی در شرایط مناسبی به لحاظ پدافند غیرعامل قرار ندارد. در انتهای مقاله نیز پیشنهادهایی برای ارتقاء وضعیت مراکز موجود و طراحی و جانمایی مراکز درمانی جدید با توجه به اصول پدافند غیرعامل مطرح شد.