مطالعه صفات فیزیولوژیکی و زراعی مرتبط با تحمل به خشکی در جمعیت لاین های نوترکیب جو (ایگری × آریگاشار)

به منظور بررسی صفات فیزیولوژیکی و زراعی موثر در تحمل به خشکی و ارتباط آن ها با عملکرد دانه و مطالعه شاخص های تحمل و حساسیت به خشکی درجمعیت لاین هاینوترکیب جو(ایگری × آریگاشار)، این آزمایش با استفاده از 169 لاین نوترکیب درقالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار به مدت دو سال (92-1390) در ایستگاه های تحقیقاتی یزد و بیرجند در دو شرایط قطع آبیاری در 50% گلدهی و آبیاری کامل اجرا شد. در طول فصول زراعی لاین ها از نظر صفات فیزیولوژیکی و شاخص های مقاومت به خشکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب صفات مورد مطالعه در دو شرایط، اثر معنی دار برای محیط، ژنوتیپ و محیط × ژنوتیپ نشان داد. در بین صفات اندازه گیری شده در شرایط تنش خشکی، شاخص برداشت (**753/0 = r)، عملکرد بیولوژیکی (**572/0 = r)، دمای سایه انداز گیاه (**522/0 -= r)، محتوای آب نسبی (**385/0 = r) و وزن هزاردانه (**339/0 = r) و در شرایط بدون تنش عملکرد بیولوژیکی (**762/0 = r) و شاخص برداشت (**721/0 = r) بالاترین همبستگی را با عملکرد دانه نشان دادند. در بین صفات فیزیولوژیکی اندازه گیری شده، دمای سایه انداز گیاه با توجه به همبستگی بالا با عملکرد دانه گیاه و سهولت اندازه گیری آن در تمامی مراحل برنامه به نژادی، می تواند به عنوان یک شاخص مهم در گزینش ژنوتیپ ها برای مقاومت به خشکی در نظر گرفته شود. با توجه به میانگین عملکرد در تنش (Ys) و بدون تنش (Yp) و شاخص های تحمل و حساسیت به خشکی (SSI، TOL، MP، GMP، STI و Harm) لاین ها در چهار گروه شامل پتانسیل بالای عملکرد و متحمل به خشکی، پتانسیل بالا و حساس به خشکی، نیمه متحمل و پتانسیل عملکرد پایین و حساس به خشکی گروه بندی شدند.