پتروگرافی و شیمی کانی ورلیت های زون کنتاکت توده های گابرویی و پریدوتیت های افیولیت نایین

در بخشهای مختلفی از افیولیت نایین که دارای سن مزوزوئیک می باشد، توده های گابرویی روشن دیده می شوند که تمام واحدهای افیولیتی را قطع می کنند. در زون کنتاکت این گابروها و پریدوتیت های گوشته ای افیولیت نایین سنگهای جدیدی همچون ورلیت و الیوین کلینوپیروکسنیت تشکیل شده اند. این ورلیت ها از کانی های الیوین (کریزولیت)، کلینوپیروکسن (دیوپسید)، اسپینل کروم دار، سرپانتین، آمفیبول (ترمولیت و هورنبلند ترمولیتی)، اپیدوت و مگنتیت تشکیل شده اند.
مقایسه شیمی الیوین، کلینوپیروکسن و اسپینل های کروم دار موجود در این ورلیت ها با پریدوتیت های گوشته موجود در افیولیت نایین نشان می دهد که ترکیب شیمیایی الیوین ها و کلینوپیروکسن های موجود در ورلیت ها با ترکیب این کانی ها که در پریدوتیت های گوشته ای این افیولیت دیده می شوند کاملا متفاوت بوده، اما اسپینل های کروم دار آنها شبیه اسپینل های موجود در هارزبورگیت ها است. با توجه به این که اسپینل کروم دار کانی مقاومی در مقابل دگرگونی و دگرسانی است می توان نتیجه گرفت که ورلیت های موجود در کنتاکت گابروها و پریدوتیت های گوشته ای در اثر دگرگونی مجاورتی بین گابرو و پریدوتیت، و به خرج هارزبورگیت های سرپانتینی شده به وجود آمده اند. در این ورلیت ها الیوین به خرج سرپانتین و کلینوپیروکسن ها نیز به خرج سرپانتین و کلسیم برگرفته از گابروها تشکیل شده اند. بررسی های صحرایی پریدوتیت هایی که از محل نفوذ گابروها فاصله دارند نیز نشان می دهد که گابروها به درون هارزبورگیت ها نفوذ کرده اند. بنابراین می توان گفت که بعد از سرپانتینی شدن هارزبورگیت های گوشته، توده های گابرویی به درون آنها نفوذ کرده و در محل کنتاکت آنها، سنگهای جدیدی با کانی شناسی ورلیت و الیوین کلینوپیروکسنیت تشکیل شده است.