ارزیابی دز و کیفیت تصویر در آزمون های ماموگرافی در مراکز ماموگرافی شهر تهران

یکی از شایع ترین انواع سرطان ها در بین زنان، سرطان پستان است و موثرترین راه کاهش مرگ و میر ناشی از این بیماری، تشخیص آن در مراحل نخست پیدایش می باشد. ماموگرافی ایمن ترین و دقیق ترین آزمایش رادیولوژیکی برای تشخیص سرطان پستان می باشد، که لازمه آن بدست آوردن تصاویر با کیفیت بالا همزمان با تحمیل کمترین دز ممکن به بافت حساس پستان است. هدف این تحقیق بهینه کردن میزان پرتوگیری بیماران در آزمون های ماموگرافی و ارتقاء حفاظت بیماران در اثر بهبود کیفیت تصاویر ماموگرافی در مراکز شرکت کننده در آزمایش می باشد.
در فاز اول این تحقیق، تجهیزات ماموگرافی 20 مرکز ماموگرافی آنالوگ در سطح شهر تهران مورد کنترل کیفیت قرار گرفته و در صورت لزوم اقدامات اصلاحی نیز بر روی آن ها انجام شده است. در فاز دوم با انجام مجدد آزمون های کنترل کیفیت، نتایج حاصله با مرحله اول مقایسه شدند، تا نحوه تاثیر اقدامات اصلاحی ناشی از کنترل کیفیت بر روی عملکرد دستگاه ها مشخص گردد.
این بررسی نشان داد که حدود 70% از ماموگرام ها در شرایط تشخیصی خوب و 23/6% در شرایط نسبتا خوب و تنها 6/4% از دستگاه ها دارای تصاویری بودند که نیاز به تکرار داشتند. از طرف دیگر نتایج اندازه گیری دز ورودی به سطح پوست در گستره (ESAK=3.8-10.5(mGy و دز غده ای متوسط در گستره (AGD=0.34-1.8(mGy قرار دارد.
مقادیر دز غده ای متوسط محاسبه شده پایین تر از سطح مرجع بین المللی قرار دارند که حفاظت رادیولوژیکی بیمار را تضمین می کنند اما سایر پارامترهای مربوط به کیفیت تصویر دارای مقادیری بسیار پایین تر از مقادیر استاندارد بودند. از این رو استفاده از دستگاه های ماموگرافی با کیفیت مناسب به همراه انجام آزمون های QC منظم ضروری به نظر می رسد.