بررسی آثار فضاهای سبز شهری بر دما و رطوبت نسبی محیط پیرامونی (مطالعه موردی: شهر گرگان)

در سال های اخیر، بیش از پیش به پوشش گیاهی شهری به دلیل جلوگیری از افزایش دما توجه شده است. کاهش دما و افزایش رطوبت نسبی به عنوان دو کارکرد مهم اکولوژیکی فضای سبز هستند که امروزه به دلیل تغییر اقلیم و گرمایش جهانی و همچنین مزیت اقتصادی نشات گرفته از این دو، بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. در این پژوهش، سعی شده است تا آثار فضای سبز شهری بر اقلیم تابستانی نواحی پیرامونی فضاهای سبز مورد بررسی قرار گیرد. مشاهدات میدانی در ماه مرداد سال 1390 انجام شد و تغییرات دما و رطوبت نسبی در محیط پیرامونی 15 محدوده فضای سبز شهر گرگان اندازه گیری و ثبت شد. نتایج حاصل از داده های ثبت شده در فواصل و جهات متفاوت از فضاهای سبز، بیان گر کاهش تدریجی دما و افزایش رطوبت نسبی با کاهش فاصله از محدوده های منتخب بوده است. بر این اساس، میزان تاثیر فضاهای سبز بر دما و رطوبت نسبی، تا فاصله 60 متر معنی دار به دست آمد (05/0p≤). همچنین، جهت جغرافیایی شمالی دارای کمترین میزان دما و بیشترین رطوبت نسبی و جهت جغرافیایی جنوبی دارای بیشترین میزان دما و کمترین رطوبت نسبی بوده است. میزان R2 تعدیل یافته به دست آمده از مدل خطی بین دما و رطوبت نسبی با روابط متقابل بین سه متغیر (جهت، فاصله و فضاهای سبز) نیز به ترتیب برابر با 975/0 و 9274/0 بوده است. نتایج به دست آمده نشان دادند که فضاهای سبز می توانند اثر قابل توجهی بر دما و رطوبت نسبی محیط پیرامونی و همچنین اقلیم شهری داشته باشند. بنابراین، می توان فضاهای سبز را در محیط شهری به عنوان جزیره خنکی معرفی نمود. نتایج حاصل علاوه بر بیان آثار فضای سبز به شکل کمی، بر افزایش سطح پوشش گیاهی در محیط شهری خواهد تاکید می کنند.