بررسی اثر اقلیم بر رویش کاج الدار (Pinus eldarica) با استفاده از روش های گاه شناسی درختی

کاج الدار از سوزنی برگان بومی منطقه الدار آذربایجان است و به سبب تند رشد بودن و مقاومت به شرایط آبی و هوایی خشک در جنگل کاری ها مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش از دو منطقه شبه جزیره آبشرون، واقع در ساحل غربی دریای خزر در جمهوری آذربایجان، با استفاده از مته رویش سنج، از 14 درخت کاج الدار نمونه رویشی تهیه شد. طول گاه شناسی کاج الدار در رویشگاه باغ درخت شناسی مردکان (BMD) دوره 1932-2010 م (1310-1389 ش) و در رویشگاه باغ گیاه شناسی باکو (BBG) دوره 1961-2010 م (1339-1389 ش) ثبت شد. آماره های گاه شناسی وجود همبستگی معنی دار و شباهت رویشی بین درختان کاج الدار در دو رویشگاه را نشان داد. نتیجه بررسی روابط رویش و اقلیم نشان داد که مجموع بارندگی ماه نوامبر (آبان) قبل از فصل رویش و رویش الدار در رویشگاه BMD رابطه مستقیم، و در رویشگاه BBG در ماه آگوست رابطه عکس و معنی داری دارد. رابطه عکس و معنی دار بین رویش و میانگین دمای هوا در نوامبر (آبان) قبل از فصل رویش برای رویشگاه BMD مشخص شد. رابطه مستقیم با بارندگی نوامبر و عکس با دمای هوای همان ماه ممکن است ناشی از کاهش دما همراه با افزایش بارندگی و افزایش رویش باشد. در حالی که کاهش بارندگی و افزایش دما در ماه آگوست باعث کاهش رویش می شود که به افزایش تنش خشکی در ماه های تابستان در رشد کاج الدار منجر می شود. نتایج این پژوهش در استفاده از کاج الدار در جنگل کاری ها و بررسی میزان سازگاری آن در رویشگاه های گوناگون مفید است.